Unity 2018 By Example Learn about game and

virtual reality development by creating five

engaging projects Second Edition Alan Thorn
download
https://textbookfull.com/product/unity-2018-by-example-learn-
about-game-and-virtual-reality-development-by-creating-five-
engaging-projects-second-edition-alan-thorn/

Download more ebook from https://textbookfull.com

We believe these products will be a great fit for you. Click
the link to download now, or visit textbookfull.com
to discover even more!

Unity 2020 Virtual Reality Projects Learn VR

development by building immersive applications and
games with Unity 2019 4 and later versions Third
Edition Jonathan Linowes
https://textbookfull.com/product/unity-2020-virtual-reality-
projects-learn-vr-development-by-building-immersive-applications-
and-games-with-unity-2019-4-and-later-versions-third-edition-
jonathan-linowes/

Blender 3D Printing by Example Learn to use Blender s

modeling tools for 3D printing by creating 4 projects
1st Edition Vicky Somma

https://textbookfull.com/product/blender-3d-printing-by-example-
learn-to-use-blender-s-modeling-tools-for-3d-printing-by-
creating-4-projects-1st-edition-vicky-somma/

Mastering Unity 2017 Game Development with C Create

professional games with solid gameplay features and
professional grade workflow Second Edition Alan Thorn

https://textbookfull.com/product/mastering-unity-2017-game-
development-with-c-create-professional-games-with-solid-gameplay-
features-and-professional-grade-workflow-second-edition-alan-
thorn/

Blazor WebAssembly By Example Second Edition --

https://textbookfull.com/product/blazor-webassembly-by-example-
second-edition/
Hands On Game Development Patterns With Unity 2019
Create Engaging Games by Using Industry Standard Design
Patterns With C 1st Edition David Baron

https://textbookfull.com/product/hands-on-game-development-
patterns-with-unity-2019-create-engaging-games-by-using-industry-
standard-design-patterns-with-c-1st-edition-david-baron/

Learn Unity for Android Game Development: A Guide to

Game Design, Development, and Marketing 1st Edition
Adam Sinicki

https://textbookfull.com/product/learn-unity-for-android-game-
development-a-guide-to-game-design-development-and-marketing-1st-
edition-adam-sinicki/

Deep Dive into Power Automate: Learn by Example 1st

Edition Mishra

https://textbookfull.com/product/deep-dive-into-power-automate-
learn-by-example-1st-edition-mishra/

Learning C 7 By Developing Games with Unity 2017 Learn

C Programming by building fun and interactive games
with Unity Third Edition Micael Dagraca

https://textbookfull.com/product/learning-c-7-by-developing-
games-with-unity-2017-learn-c-programming-by-building-fun-and-
interactive-games-with-unity-third-edition-micael-dagraca/

Moving from Unity to Godot: An In-Depth Handbook to

Godot for Unity Users Alan Thorn

https://textbookfull.com/product/moving-from-unity-to-godot-an-
in-depth-handbook-to-godot-for-unity-users-alan-thorn/
Unity 2018 By Example

Second Edition

Learn about game and virtual reality development by

creating five engaging projects

Alan Thorn

BIRMINGHAM - MUMBAI
Unity 2018 By Example
Second Edition
Copyright © 2018 Packt Publishing

All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system,
or transmitted in any form or by any means, without the prior written permission of the
publisher, except in the case of brief quotations embedded in critical articles or reviews.
Every effort has been made in the preparation of this book to ensure the accuracy of the
information presented. However, the information contained in this book is sold without
warranty, either express or implied. Neither the authors, nor Packt Publishing or its
dealers and distributors, will be held liable for any damages caused or alleged to have
been caused directly or indirectly by this book.
Packt Publishing has endeavored to provide trademark information about all of the
companies and products mentioned in this book by the appropriate use of capitals.
However, Packt Publishing cannot guarantee the accuracy of this information.
Commissioning Editor: Kunal Chaudhari
Acquisition Editor: Larissa Pinto
Content Development Editor: Onkar Wani
Technical Editor: Ralph Rosario
Copy Editor: Safis Editing
Project Coordinator: Devanshi Doshi
Proofreader: Safis Editing
Indexer: Rekha Nair
Graphics: Jason Monteiro
Production Coordinator: Aparna Bhagat

First published: March 2016

Second edition: July 2018

Production reference: 1300718

Published by Packt Publishing Ltd.

Livery Place
35 Livery Street
Birmingham B3 2PB, UK.

ISBN 978-1-78839-870-1

www.packtpub.com
mapt.io

Mapt is an online digital library that gives you full access to over 5,000 books and
videos, as well as industry leading tools to help you plan your personal development
and advance your career. For more information, please visit our website.

Why subscribe?
• Spend less time learning and more time coding with practical eBooks and
Videos from over 4,000 industry professionals
• Learn better with Skill Plans built especially for you
• Get a free eBook or video every month
• Mapt is fully searchable
• Copy and paste, print, and bookmark content

PacktPub.com
Did you know that Packt offers eBook versions of every book published, with PDF
and ePub files available? You can upgrade to the eBook version at www.PacktPub.
com and as a print book customer, you are entitled to a discount on the eBook copy.
Get in touch with us at service@packtpub.com for more details.

At www.PacktPub.com, you can also read a collection of free technical articles, sign
up for a range of free newsletters, and receive exclusive discounts and offers on
Packt books and eBooks.
 Contributors

About the author

Alan Thorn is an educator, author, and multidisciplinary games-developer with 18
years of tech-industry experience. He is currently Head of Department for the Games
Design and Development MA degree at the BAFTA-winning National Film and
Television School, London. He has written 27 technical books on game development
and presented 29 online training courses. He founded the game-studio Wax Lyrical
Games and created the award-winning game Baron Wittard: Nemesis of Ragnarok.
About the reviewer
Adam Larson started programming professionally in 2005. He has shipped 14
console games, 2 PC titles, and 8 mobile games. In 2012, he founded a company that
focused on using Unity for business applications. He spent the following 5 years
building a million dollar agency that built high-end software. Recently, he moved to
another start-up that focuses on revolutionizing the banking industry. When he isn't
doing something with technology, you will find him spending time with his wife
and three kids.

Packt is Searching for Authors Like You

If you're interested in becoming an author for Packt, please visit authors.packtpub.
com and apply today. We have worked with thousands of developers and tech
professionals, just like you, to help them share their insight with the global tech
community. You can make a general application, apply for a specific hot topic that
we are recruiting an author for, or submit your own idea.
 Table of Contents
Preface vii
Chapter 1: Unity Fundamentals 1
Game design 1
Getting started – Unity and projects 2
Projects and project folders 4
Importing assets 9
Starting a level 15
Transformations and navigation 20
Scene building 30
Lighting and sky 35
Play testing and the Game tab 41
Adding a water plane 50
Adding a coin to collect 57
Summary 59
Test your knowledge 60
Further Reading 61
Chapter 2: Creating a Collection Game 63
Creating a coin material 64
C# scripting in Unity 74
Counting coins 78
Code Sample 2.3 79
Collecting coins 79
Code Sample 2.5 87
Coins and prefabs 87
Timers and countdowns 91
Code Sample 2.6 94

[i]
Table of Contents

Celebrations and fireworks! 96

Code Sample 2.7 100
Play testing 101
Building 104
Summary 115
Test your knowledge 116
Further reading 117
Chapter 3: Creating a Space Shooter 119
Looking ahead – the completed project 120
Getting started with a space shooter 121
Creating a player object 127
Player input 133
Code Sample 3.1 135
Configuring the game camera 136
Bounds locking 143
Code Sample 3.2 144
Health 145
Code Sample 3.3 147
Death and particles 148
Code Sample 3.4 151
Enemies 156
Code Sample 3.6 161
Code Sample 3.7 163
Code Sample 3.8 166
Enemy spawning 168
Code Sample 3.9 169
Summary 172
Test your knowledge 172
Further reading 173
Chapter 4: Continuing the Space Shooter 175
Guns and gun turrets 176
Ammo prefabs 178
Code Sample 4-1 184
Ammo spawning 185
Code Sample 4.2 188
Code Sample 4.3 192
User controls 198
Scores and scoring – UI and text objects 202

[ ii ]
 Table of Contents

Working with scores – scripting with text 210

Code Sample 4.4 212
Polishing 214
Testing and diagnosis 219
Building 223
Summary 224
Test your knowledge 225
Further Reading 226
Chapter 5: Creating a 2D Adventure Game 227
A 2D Adventure – getting started 228
Importing assets 229
Creating an environment – getting started 234
Environment Physics 242
Creating a player 249
Scripting the player movement 262
Code Sample 5.1 266
Optimization 270
Summary 276
Test your knowledge 277
Further reading 277
Chapter 6: Continuing the 2D Adventure 279
Moving platforms 280
Code Sample 6.1 283
Creating other scenes – levels 2 and 3 284
Kill zones 286
Code Sample 6.2 287
The UI health bar 289
Code Sample 6.3 301
Ammo and hazards 302
Gun turrets and ammo 312
NPCs and quests 314
Code Sample 6.8 319
Summary 325
Test your knowledge 325
Further Reading 326
Chapter 7: Creating Artificial Intelligence 327
An overview of the project 328
Getting started 329
Terrain construction 334

[ iii ]
Table of Contents

Navigation and navigation meshes 343

Building an NPC 350
Code Sample 7.1 354
Creating patrolling NPCs 355
Summary 362
Test your knowledge 363
Further Reading 364
Chapter 8: Continuing with Intelligent Enemies 365
Enemy AI – range of sight 365
Code Sample 8.1 368
An overview of Finite State Machines 373
Code Sample 8.2 376
The Patrol state 377
Code Sample 8.3 378
The Chase state 380
Code Sample 8.4 382
The Attack state 382
Code Sample 8.5 387
Summary 389
Test your knowledge 390
Further Reading 391
Chapter 9: Entering Virtual Reality 393
Project Overview – Getting Started 393
Setting Scene Lighting 396
Post-Processing Stack 2 407
Preparing for VR 414
Summary 422
Test your knowledge 423
Chapter 10: Completing the VR Game 425
Object Pool and Spawning 426
Code Sample 10.1 428
Code Sample 10.2 429
Creating Intelligent Enemies – Navigation 431
Creating Intelligent Enemies – FSMs 437
Code Sample 10.3 440
Code Sample 10.4 442
Attack and Damage 443
Code Sample 10.5 448
Summary 450
Test your knowledge 450

[ iv ]
 Table of Contents

Appendix: Test Your Knowledge Answers 451

Chapter 1- Unity Fundamentals 451
Chapter 2- Creating a Collection Game 452
Chapter 3- Creating a Space Shooter 452
Chapter 4- Continuing the Space Shooter 453
Chapter 5- Creating a 2D Adventure 453
Chapter 6- Continuing the 2D Adventure 454
Chapter 7- Creating Artificial Intelligence 454
Chapter 8- Continuing with Intelligent Enemies 455
Chapter 9- Entering Virtual Reality 455
Chapter 10- Completing the VR Game 456
Other Books You May Enjoy 457
Leave a review - let other readers know what you think 459
Index 461

[v]
 Preface
Video games are a cultural phenomenon that has captivated, entertained, and moved
billions of people worldwide over the past 50 years. As an industry and movement,
video games are an exciting place to be, both for the developer and the artist. In
these roles, your vision, ideas, and work can influence wide audiences, shaping
and changing generation after generation in an unprecedented way. In more recent
times, there's been a general movement toward democratizing game development,
making the development process simpler, smoother, and more accessible to a wider
audience, including developers perhaps working from home on a very limited
budget. Instrumental in this movement is the Unity engine, which forms the main
subject of this book. The Unity engine is a computer program that works with your
existing asset pipeline (such as 3D modeling software) and is intended for compiling
video games that work seamlessly across multiple platforms and devices, including
Windows, Mac, Linux, Android, iOS, and Windows Phone. Using Unity, developers
import ready-made assets (such as music, textures, and 3D models), and assemble
them into a coherent whole, forming a game world that works by a unified logic.
Unity is an amazing program. The latest version is free for most people to download
and use, and it works well with many other programs, including free software such
as GIMP and Blender. This book focuses on the Unity engine and how it can be used
in a practical context for making playable and fun games. No prior knowledge of
Unity is expected, although some knowledge of programming and scripting (such as
JavaScript, ActionScript, C, C++, Java, or C#) would be beneficial. Let's now take a
look at what this book covers, on a chapter-by-chapter basis.
Preface

Who this book is for

You don't need to have any previous experience with Unity to enjoy Unity 2018 by
Example, although you need to have basic knowledge of C#.

What this book covers

This book explores how to use the Unity engine in a hands-on, practical way by
looking at concrete examples that result in real-world playable games. Specifically,
it focuses on the implementation of 5 distinct projects divided across 10 chapters, 2
chapters per project. Let's take a look at what these projects are:

Chapter 1, Unity Fundamentals, begins our journey into Unity by creating a first-
person collection game. This is a great starting point if you're totally new to Unity
and are ready to create your first game.

Chapter 2, Creating a Collection Game, continues from the previous chapter and
completes the first project. It assumes that you have completed the first chapter and
brings a closure to our project, leading neatly to the next chapter.

Chapter 3, Creating A Space Shooter, marks the beginning of our second project,
focusing on the creation of a space shooter game. Here, we'll create a project in which
the player must shoot the oncoming enemies.

Chapter 4, Continuing the Space Shooter, completes the space shooter project, taking the
project from its state in the previous chapter and adding final touches to it.

Chapter 5, Creating a 2D Adventure Game, enters the world of 2D and UI functionality.

Here, we'll explore Unity's wide range of 2D features in making a side-view
platformer game that relies on 2D physics.

Chapter 6, Continuing the 2D Adventure, completes the 2D adventure game project that
was started in the previous chapter, adding the final touches and linking it together
with the overarching game logic. This is a great place to see how multiple parts and
facets of a game come together to form a whole.

Chapter 7, Creating Artificial Intelligence, focuses on artificial intelligence and creating

enemies that can patrol, chase, and attack the player's character at relevant times,
while cleverly navigating their way around the level.

Chapter 8, Continuing with Intelligent Enemies, brings closure to the AI project started
in the previous chapter. Here, we'll see how to use finite-state machines to achieve
powerful intelligence functionality that'll help us in a variety of scenarios.

[ viii ]
 Preface

Chapter 9, Entering Virtual Reality, explores how to create a first-person shooter in VR

where the player must tackle waves on oncoming enemies. In this chapter, we'll lay
the foundations for creating a VR game.

Chapter 10, Completing the VR Game, completes the VR project by adding gameplay
elements, core functionality, and by creating a build.

Appendix, Test Your Knowledge Answers, the answers to the Test Your Knowledge
section of each chapter.

To get the most out of the book

This book contains almost everything you need to follow along. Each chapter
considers practical, real-world projects for learning Unity and includes companion
files that can be downloaded and used. The only thing you need, apart from this
book and your concentration, is a copy of the latest version of Unity. At the time of
writing, this is Unity 5.3.1. This software is available for free as a personal edition,
and it can be downloaded from the Unity website at https://unity3d.com/. In
addition to Unity, if you want to create props, character models, and other 3D assets,
you'll also need 3D modeling and animation software, such as 3DS Max, Maya,
or Blender; you'll also need image editing software, such as Photoshop or GIMP.
Blender can be downloaded and used for free from http://www.blender.org/.
Also, GIMP can be downloaded and used for free from https://www.gimp.org/.

Download the example code files

You can download the example code files for this book from your account
at http://www.packtpub.com. If you purchased this book elsewhere, you can
visit http://www.packtpub.com/support and register to have the files emailed
directly to you.

You can download the code files by following these steps:

1. Log in or register at http://www.packtpub.com.

2. Select the SUPPORT tab.
3. Click on Code Downloads & Errata.
4. Enter the name of the book in the Search box and follow the on-screen
instructions.

[ ix ]
Preface

Once the file is downloaded, please make sure that you unzip or extract the folder
using the latest version of:

• WinRAR / 7-Zip for Windows

• Zipeg / iZip / UnRarX for Mac
• 7-Zip / PeaZip for Linux

The code bundle for the book is also hosted on GitHub at https://github.com/
PacktPublishing/Unity-2018-By-Example-Second-Edition. In case there's an
update to the code, it will be updated on the existing GitHub repository.

We also have other code bundles from our rich catalog of books and videos available
at https://github.com/PacktPublishing/. Check them out!

Download the color images

We also provide a PDF file that has color images of the screenshots/diagrams used in
this book. You can download it here:https://www.packtpub.com/sites/default/
files/downloads/Unity2018ByExampleSecondEdition_ColorImages.pdf.

Conventions used
There are a number of text conventions used throughout this book.

CodeInText: Indicates code words in text, database table names, folder names,
filenames, file extensions, pathnames, dummy URLs, user input, and Twitter
handles. For example; "Mount the downloaded WebStorm-10*.dmg disk image
file as another disk in your system."

A block of code is set as follows:

[default]
exten => s,1,Dial(Zap/1|30)
exten => s,2,Voicemail(u100)
exten => s,102,Voicemail(b100)
exten => i,1,Voicemail(s0)

When we wish to draw your attention to a particular part of a code block, the
relevant lines or items are set in bold:
[default]
exten => s,1,Dial(Zap/1|30)
exten => s,2,Voicemail(u100)
exten => s,102,Voicemail(b100)
exten => i,1,Voicemail(s0)

[x]
 Preface

Any command-line input or output is written as follows:

# cp /usr/src/asterisk-addons/configs/cdr_mysql.conf.sample
/etc/asterisk/cdr_mysql.conf

Bold: Indicates a new term, an important word, or words that you see on the screen,
for example, in menus or dialog boxes, also appear in the text like this. For example:
"Select System info from the Administration panel."

Warnings or important notes appear in a box like this.

Tips and tricks appear like this.

Get in touch
Feedback from our readers is always welcome.

General feedback: Email feedback@packtpub.com, and mention the book's title

in the subject of your message. If you have questions about any aspect of this book,
please email us at questions@packtpub.com.

Errata: Although we have taken every care to ensure the accuracy of our content,
mistakes do happen. If you have found a mistake in this book we would be grateful
if you would report this to us. Please visit, http://www.packtpub.com/submit-
errata, selecting your book, clicking on the Errata Submission Form link, and
entering the details.

Piracy: If you come across any illegal copies of our works in any form on
the Internet, we would be grateful if you would provide us with the location
address or website name. Please contact us at copyright@packtpub.com with
a link to the material.

If you are interested in becoming an author: If there is a topic that you have
expertise in and you are interested in either writing or contributing to a book,
please visit http://authors.packtpub.com.

[ xi ]
Preface

Reviews
Please leave a review. Once you have read and used this book, why not leave a
review on the site that you purchased it from? Potential readers can then see and use
your unbiased opinion to make purchase decisions, we at Packt can understand what
you think about our products, and our authors can see your feedback on their book.
Thank you!

For more information about Packt, please visit packtpub.com.

[ xii ]
 Unity Fundamentals
This chapter starts the first project on our list, which will be a fun collection game.
Remember, it doesn't matter if you've never used Unity before. We'll go through
everything necessary step by step. By the end of the next chapter, you'll have pieced
together a simple, but complete and functional, game. This is an important thing to
achieve because you'll get familiar with a start-to-end game development workflow.
This chapter will demonstrate the following topics:

• Game design
• Projects and folders
• Asset importing and configuration
• Level design
• Game objects
• Hierarchies

Game design
Let's make a coin collection game. Here, the player should control a character in the
first-person mode, and he must wander the level, collecting all coins before a time
limit runs out. If the timer runs out, the game is lost. On the other hand, if all coins
are collected before the timer expires, the game is won. The first-person controls will
use the default WASD keyboard setup, where W moves forward, A and S move left
and right, and D walks backward. Head movement is controlled using the mouse,
and coins are collected by simply walking into them. See Figure 1.1, featuring the
coin collection game in action in the Unity Editor.

[1]
Unity Fundamentals

The great benefit in making this game is that it demonstrates all the core Unity
features together and we don't need to rely on any external software to make assets,
such as textures, meshes, and materials:

Figure 1.1: Preparing for a coin collection game (the completed game)

The completed CollectionGame project, as discussed in this

chapter and the next, can be found in the book companion files
in the Chapter01/CollectionGame folder.

Getting started – Unity and projects

Every time you want to make a new Unity game, including coin collection games,
you'll need to create New Project. Generally speaking, Unity uses the term Project to
mean a Game. There are two main ways to make a new project, and it really doesn't
matter which one you choose because both end up in the same place. If you're
already in the Unity interface, looking at an existing scene or level, you can select
File | New Project from the application menu. See Figure 1.2. It may ask if you want
to save changes to the currently opened project and you should choose either Yes or
No, depending on what you need.

[2]
 Chapter 1

After selecting the New Project option, Unity leads you to the project
creation wizard:

Figure 1.2: Creating a new project via the main menu

Alternatively, if you've just started Unity for the first time, you'll probably begin
at the welcome dialog. See Figure 1.3. From here, you can access the new project
creation wizard by choosing the NEW PROJECT button:

Figure 1.3: The Unity welcome screen

[3]
Unity Fundamentals

On reaching the NEW PROJECT creation wizard, Unity can generate a new project
for you on the basis of some basic settings. Simply fill in the name of your project
(such as CollectionGame), and select a folder on your computer to contain the
project files that will be generated automatically. Finally, select the 3D option from
the template dropdown to create a 3D game, as opposed to 2D, and then click on
the Create project button to complete the project generation process. See Figure 1.4:

Figure 1.4: Creating a new project

Projects and project folders

Unity has now created a blank, new, and empty project. This represents the starting
point for any game development project and is the place where development begins.
The newly created project contains nothing initially: no meshes, textures, or any
other Assets. You can confirm this by simply checking the Project panel area at
the bottom of the editor interface. This panel displays the complete contents of the
project folder, which corresponds to an actual folder on your local drive created
earlier by the project wizard. This folder should be empty. See Figure 1.5.

[4]
 Chapter 1

This panel will later be populated with more items, all of which we can use to
build a game:

Figure 1.5: The Unity project panel docked at the bottom of the interface

[5]
Unity Fundamentals

If your interface looks radically different from Figure 1.5, in

terms of its layout and arrangement, then you can reset the UI
layout to its defaults. To do this, click on the Layout drop-down
menu from the top-right corner of the editor interface, and
choose Default. See Figure 1.6:

Figure 1.6: Switching to the default interface layout

[6]
 Chapter 1

You can view the contents of your project folder directly via either Windows
Explorer or Mac Finder, by right-clicking the mouse in the Project panel from the
Unity Editor to reveal a context menu, and from there, choose the Show in Explorer
(Windows) or Reveal in Finder (Mac) option. See Figure 1.7:

Figure 1.7: Displaying the project folder via the Project panel

[7]
Unity Fundamentals

Clicking on Show in Explorer displays the folder contents in the default system file
browser. See Figure 1.8. This view is useful to inspect files, count them, or back them
up. However, don't change the folder contents manually this way via Explorer or
Finder. Specifically, don't move, rename, or delete files from here, because doing so
can corrupt your Unity project irretrievably. Instead, delete and move files where
needed within the Project panel in the Unity Editor. This way, Unity updates its
metadata as appropriate, ensuring that your project continues to work properly:

Figure 1.8: Viewing the Project panel from the OS file browser

Viewing the project folder in the OS file browser will display additional
files and folders not visible in the Project panel, such as Library and
ProjectSettings, and maybe a Temp folder. Together, these are known as
the project metadata. This is not directly a part of your project per se, but
contains additional settings and preferences that Unity needs to work
properly. These folders and their files should not be edited or changed.

[8]
 Chapter 1

Importing assets
Assets are the ingredients or building blocks for games—the building blocks from
which they're made. Assets include meshes (or 3D models), such as characters,
props, trees, houses, and more: textures, which are image files such as JPEGs and
PNGs (these determine how the surface of a mesh should look); music and sound
effects to enhance the realism and atmosphere of your game, and finally, scenes,
which are 3D spaces or worlds where meshes, textures, sounds, and music live, exist,
and work together holistically as part of a single system. Thus, games cannot exist
without assets—they would otherwise look completely empty and lifeless. For this
reason, we'll need assets to make the coin collection game we're working toward.
After all, we'll need an environment to walk around in and coins to collect!

Unity, however, is a game engine and not primarily an asset creation program, like
Blender or Photoshop (though it can create assets). This means that assets, such
as characters and props, are typically made first by artists in external, third-party
software. From here, they are exported and transferred ready-made to Unity, and
Unity is responsible only for bringing these assets to life in a coherent game that can
be played. Third-party asset creation programs include Blender (which is free of
charge), Maya or 3DS Max to make 3D models, Photoshop or GIMP (which is free
of charge) to create textures, and Audacity (which is free of cost) to generate audio.
There are plenty of other options too. The details of these programs are beyond the
scope of this book. In any case, Unity assumes that you already have assets ready to
import to build a game. For the coin collection game, we'll use assets that ship with
Unity. So, let's import these to our project.

[9]
Unity Fundamentals

To do this, select Assets | Import Package from the application menu. Then select
Characters, ParticleSystems, Environment, and Prototyping. See Figure 1.9:

Figure 1.9: Importing assets via the Import Package menu

Each time you import a package from the menu, you'll be presented with an Import
dialog. Simply leave all settings at their defaults, and click on Import. See Figure 1.10:

[ 10 ]
Other documents randomly have
different content
menigte uitstak, ijlings tot die plaats doordrong en met eene krachtige,
schelle stem zeide: »Doet dat niet, mannen, maar houd u bedaard! Nog een
oogenblik, en gij zult de stem hooren van den man, die, als een engel, zijne
vleugels spreidt over u allen.«—

Dat waren de eerste woorden, welke de Haarlemmers uit den mond van den
geheimzinnigen vreemde hoorden; die verraadden eene geestdrift, welke,
gevoegd bij gestalte en toon, aanstonds indruk maakten; want de handen,
die zich reeds ophieven, daalden oogenblikkelijk langs het lichaam neder,
en men zag den vreemdeling verbaasd aan; doch tegelijk bracht deze statig
den wijsvinger naar den neusvleugel, als wilde hij zeggen: »luistert maar, ik
heb de waarheid gesproken.« Plotseling werd, althans in dat gedeelte van
den Doele-omtrek, het gewoel en rumoer door stilte vervangen: van schakel
tot schakel breidde die stilte zich van het eene eind der keten tot aan het
andere uit. En de vreemde had de waarheid gezegd: want ook daar, binnen
dien Doele, heerschte stilte, toen Ripperda in de ruime zaal eene meer
verhevene standplaats had ingenomen en zich tot de gewapende mannen
wendde, die, als tolken van gansch Haarlem, op dat plein post hadden
gevat.—Met gespannen verwachting hielden al de stemgerechtigden de
oogen op den Fries geslagen: want nog gloeiden diens doorborende,
donkere blikken van de verontwaardiging, die hem aangegrepen had. En
toen hij daar stond naast Lancelot van Brederode, naast Stuiver en den
hoofdschout,—toen hij statig de rechterhand ophief, toen men hem daar zag
als held en volkstribuun, toen werd de stilte eerbiedwaardig—toen werd zij
schoon en ontzagverwekkend: want toen was het oogenblik daar, dat
Ripperda sprak:

»Vrome mannen en burgers! de oorzaak waarom gij hier gekomen zijt, is

om u te kennen te geven, hoe don Frederik, zoon van den hertog van Alva
gekomen is omtrent Amsterdam, om deze stad te komen belegeren. Nu is ’t
zoo, dat wij verstaan, dat hier zekere brieven gekomen zijn aan de Wet,
inhoudende, dat er nog genade bij don Frederik te krijgen is, bijaldien men
die terstond doet verzoeken, waarom die van de wet, contrarie haren eed als
die gezworen hebben, zonder ons weten, en zonder weten van de zeven
hoofdkapiteins niet te handelen, secretelijk, zonder ook ulieder weten, naar
Amsterdam gezonden hebben Dirk de Vries en anderen, om genade en
pardon te verzoeken. Maar bij zooverre, lieve burgers, gij wilt bedenken de
genade, die wij van hem te wachten hebben, zoo moogt gij overleggen en u
spiegelen aan die van Mechelen, Zutphen en Naarden, wie ook pardon
toegezegd is geweest, wat genade hun gebeurd is. Wilt ook bedenken, met
wat eed gij den prins van Oranje, uwen stadhouder, zijt verbonden. Ik
twijfel niet, of gij luiden, dit voor oogen nemende, zult ulieder eed en eer,
gelijk ik, zoeken te betrachten; want ik van wil en van meening ben, om den
laatsten druppel van mijn bloed voor de burgers en de vrijheid dezer stad te
wagen. Zoo gij ook van meening zijt, zulks te doen, of niet, wilt dat
vrijmoedig zonder schromen zeggen en verklaren; want wij hopen dan met
hulp des Almachtigen zulke orde te stellen, dat onze vijanden, die ons
meenen te krenken, aan ons alhier geene eer zullen behalen.«—

En hoor! Daar laten zich geen honderden stemmen met verward geraas,
geene doffe, schelle of bulderende kreten hooren, evenals bij een storm op
zee, wanneer de kiel onophoudelijk heen en weer wordt geslingerd. Terwijl
zich aller hoeden eerbiedig lichten, terwijl zich aller handen omhoog heffen,
terwijl aller oogen op den koenen, fieren man zijn gericht, laat zich daar een
dommelend, weergalmend gerucht hooren, een gerucht, uit honderden
monden, maar dat als een plechtstatig koorgezang tot één toon versmelt, dat
slechts ééne stem schijnt, en toch eene stem, die heinde en ver klinkt: »Weg
met duc D’Alf! leve Ripperda! Hals en have voor Haarlem; goed en bloed
voor de stad! Geen dwingelandsjuk. Leven de Geuzen! leve Ripperda!«—

Zoo onbedwongen, zoo geestdriftvol was de indruk, door Haarlems

bevelhebber te weeg gebracht. Zijne taal had zoo krachtig geklonken, dat
zelfs het ruischen der baren ze niet zou verzwakt hebben. Ook buiten den
Doele was die taal onder de menigte doorgedrongen; en onder hen was een
man, die, terwijl Ripperda sprak, met heilige geestdrift de oogen ten hemel
richtte en zachtkens stamelde: »Godlof! dat is de taal van Bato. Zoo
ontgloeit gij hen, o Heer, die u dienen met het zuiver Evangelisch
geloof.«—Dat was de lange vreemdeling. Geen woord scheen aan zijne
aandacht te ontsnappen; en toen Ripperda geëindigd had, toen die
vereenigde kreten van hoplieden en schutters zich lieten hooren, toen kwam
er een onbeschrijfelijke gloed van verrukking op zijn bleek gelaat;—maar
toen was ieders oog niet meer op hem geslagen; toen was het ook
daarbuiten een oogenblik van geschater en gejuich, en zelfs zij, die de
Roomsche godsdienst beleden, konden toen den uitroep niet bedwingen:
»Weg met Alva! weg met den tienden penning. Haarlem zal vrij zijn!«—

Wat vermag niet de taal van een man, wanneer die man groot is. En
Wigbolt Ripperda was groot.—Kort tevoren zag men honderden
menschen daar verzameld, menschen van verschillenden rang en jaren,
onder welke verschillende godsdienstige en staatkundige gevoelens werden
geuit. En nauwelijks heeft Ripperda gesproken; nauwelijks heeft zich luide
verspreid, wat hij gesproken, wat het lichaam der schutterij geantwoord
heeft, of in de ziel der menigte schijnt, als door een tooverslag, op eens eene
omwenteling te ontstaan.—Wij zien eene vrouw uit den deftigen stand,—
eene vrouw, die wij later zullen bewonderen, uit het midden der
volksmassa’s naar huis spoeden, om daar met geestdrift de woorden van
Ripperda te herhalen en te zweren: »Ja, weg met Alva! Haarlem zij
vrij!«—Wij zien mannen en vrouwen, nog wel door vrees bevangen, nog
wel huiverende bij het denkbeeld aan een beleg, maar het niet wagende, dat
denkbeeld te uiten, omdat zij er zoovelen rondom zich zien, die voor immer
de vrees hebben afgelegd.—De verstandigen zijn tot dieper nadenken
gebracht; de achterdochtigen voelen hun argwaan verdwijnen; en ofschoon
de verbitteringsgloed tegen het afgevaardigde drietal nieuwe brandstof heeft
bekomen, doet de heilige indruk de vlam niet naar buiten slaan.—De
meesten bieden elkander de hand, drukken haar met warmte, en terwijl
ieder zich naar huis begeeft, zweren bijna allen met geestdrift, zich op
Ripperda te zullen verlaten, en hun leven te wagen voor het welzijn der
bedreigde stad.
 VIERDE HOOFDSTUK.

Nog moge in de Koningstraat het eene of andere huis ons de

burgerwoningen van die dagen gedeeltelijk herinneren; maar men zij
voorzichtig, het luchtig, sierlijk moderne niet te zeer met het zwaarlijvig
antieke te verwarren, of de voorstelling zou geheel valsch zijn. Statig in de
hoogte, met spitse gevels te bouwen, was de trant van dien tijd. Doch te
midden van een blok dier piramidaalvormige huizen met luifels, zag men
hier en daar nog menige woning in den verheven-somberen, Gothischen
smaak. Deze hadden het vroolijk uitzicht aan de straat niet en schenen
veeleer met een najaarstint omgeven, terwijl hunne nieuw voltooide,
stomme geburen den vroolijken lenteblos droegen; doch zij hadden
reusachtige, dikke muren, een oud-adellijk voorkomen en schenen den
onaanzienlijken poorter toe te roepen: »hier zetelde sinds eeuwen een
aanzienlijk geslacht; wel heeft het zijne vroegere macht verloren, maar
toch, heb nog eerbied voor mijne deftige grijze kruin.« Het is waar, wanneer
men in de ruime, met geweven doek behangen zaal trad, dan gaven de met
zware stoffen gordijnen bedekte glasramen er iets treurigs, iets doodsch
aan: maar die gordijnen waren geborduurd, kostbare tapijten dekten den
vloer, en de wanden kaatsten den glans van spiegels en schilderijen af,
terwijl de kunstige kasten, tafels, stoelen en zitbanken een sierlijker en
weidscher tint hadden, die echter bij het oud-ridderlijke van het gebouw
grootendeels afstak.—

Ook in de Koningstraat stond een zoodanig gebouw, dat later door

vermogende kooplieden—onder welke de heer Hoffman—bewoond werd.
—Doch de metselaars en timmerlieden zagen het met een winzuchtigen blik
aan, daar de eigenaar—Christoffel van Schagen—zich reeds meer dan
eens had uitgelaten, dat hij plan had, het front geheel te veranderen. Hoe
bedriegelijk zijn menschelijke plannen! Ook het uwe, ongelukkige Van
Schagen, zou in nevel worden opgelost; uw hecht gebouw van steen zou
nog lang onveranderd blijven; maar uwe lichamelijke woning zou dra
worden gesloopt!
De aanspraak van den miskenden Ripperda heeft geklonken; een nacht is
verloopen, en de gemoederen zijn in een andere stemming. Nog gaat
menigeen voorbij het huis van Van Schagen en mompelt, evenals voor dat
van De Vries en Van Assendelft: »hij is naar duc D’Alf, maar het zal
hem vergaan!« Doch de weldenkende, meer naar de kern dan naar de schors
oordeelende, slaat een medelijdenden blik op het gebouw en denkt bij zich
zelven: »daar heeft men zich droevig in strikken verward. Arme vrouw! ik
beklaag u.«—En wellicht zouden dezulken nog deelnemender hebben
gesproken, wanneer zij in den toestand der bewoners geheel waren
doorgedrongen, wanneer zij het inwendige tooneel hadden kunnen
gadeslaan. Want zie! daarbinnen, in die ruime zaal heerschen verslagenheid,
droefheid, angst, weifeling, smart, teederheid: daar is een donkere nacht
wakend of in afgebroken sluimering doorgetobd; daar werpen de vlammen
onder den kolossalen schoorsteen geen vroolijken tint; want over sommiger
gelaat ligt een sluier, door welken geen lichtstraal kan heenbreken. Zie die
vrouw van middelbaren leeftijd en dat slanke twee en twintigjarige meisje;
de eene is van Schagens vrouw, de andere zijne dochter. Nog kort tevoren
zag men haar in het fraai luchtig kapsel en de met diamanten omzette bagge
in het haar, met den sierlijken Kamerijkdoekschen kraag en de met een
gouden kruis op de borst nederhangende keten. Toen wierp men op haar
gekleurd fluweelen kleed met zilveren onderrand en op de bevallig gestrikte
citroengele schoentjes een welbehagelijken blik! en thans zag men van dat
alles niets; geene met parels ingelegde keten, geen diamanten snoer hing
over schouder of borst: men zag slechts parels in haar oog, men zag haar
slechts in een eenvoudig ochtendkleedje; waarop een somber waas lag, het
evenbeeld van haren zielstoestand.—

Zie dien jonkman in zijn kort, fijn lakensch wambuis met zilveren
knoopjes; zijn gelaat is jeugdig mannelijk; nog wordt dit verhoogd door
zijne donkere, forsche wenkbrauwen en zwarte lokken; zijn frisch-lachende
blos is echter thans achter eene kleine wolk verscholen, evenals de zon
achter eene nevelvacht, en men ziet het hem aan, dat de pijnlijke trek om
zijn mond uit zielswee, niet uit lichaamsmart is geboren; en toch is die trek
niet zoo scherp, of men kan er duidelijk in lezen, hoe de jongeling in één
oogenblik rustig en fier zich aan dien toestand zou kunnen onttrekken, zoo
zijn moed slechts door een kloeken vijand wierd getart. Het is de acht en
twintigjarige Hendrik Jan Matthijszoon, hopman bij de schutterij, met
een deugdzaam en wakker gemoed. Hij is nog meer; sinds maanden is hij
bezitter van het hart der jonkvrouw, wier hand hij thans in de zijne klemt.
Met warme liefde bemint hij haar, doch tevens met zulk eene, die iedere
minuut bereid is, een grooter offer aan het vaderland te brengen dan aan
haar. En die jonkvrouw is Maria, de dochter van hem, op wien het volk
verbitterd is, dien het een Spanjaard heet, en die ook naar den Spanjaard is
vertrokken, om een verdrag met hem aan te gaan.—

En die vijftienjarige knaap met dat schrander gelaat? Het is Floris, de

jongste zoon. Bij den vuurgloed warmt hij de handen, doch gevoelt geene
koude; hoe jong ook, gloeit hij van liefde voor zijn vader, houdt nu eens het
oog op zijne moeder, dan weder op Maria en Matthijszen gericht, en zint
en peinst of hij niets weet om zijn vader te redden.—Want dat dezen een
dreigend gevaar boven het hoofd hing.... dat was de reden dier
verslagenheid; dat was Matthijszen reeds des avonds tevoren komen
melden, dezen morgen komen herhalen; dat doet hen daar zoo somber en
somwijlen zoo sprakeloos zijn.

—»En schuwen allen thans mijn huis?« zeide Hadewy van Sparwoude, de
vrouw van Van Schagen. »Voor luttel dagen zag men mij gaarne, en nu ik
in gevaar ben, blijft men verre van mij; raad en troost moet ik derven, nu
troost en vooral raad mij zoozeer noodig zijn.«

—»Moeder!« zeide Maria, die zag, hoe deze woorden Matthijszen

griefden, »wees niet onrechtvaardig in uwe smart. Is het dan Hendrik niet,
die ons het eerst kwam waarschuwen? en wie kan ons beteren raad geven?
Wie is meer doordrongen van al het bittere, waarin wij zijn? wie zal, wie
kan meer voor ons doen dan hij?«—Bij deze woorden klemde zij krachtig
zijne hand in de hare: het was de vastklemming der drenkeling aan eene rots
in zee, maar eene rots, die haar niet aan land kon brengen.

—»Ik versta u;« zeide Hendrik, den druk van Maria’s hand ten halve
beantwoordende en de moeder strak in het oog ziende, »ik versta u zooals
ik u gisteren reeds verstond; maar wat ik gisteren zeide, herhaal ik: ik mag,
ik kan niet: ik zwoer binnen Haarlem te blijven en ieder uur vaardig te
wezen tot verdediging der stad. Dien eed breken, mag ik niet.«

—»Ja!« zeide Hadewy, en de verslagenheid slechts deed haar aldus

spreken, »geef klemtoon aan dat woord; ik begrijp u. Gij wilt uw eed niet
breken, en mijn gemaal brak dien!.... Zoo is het; ja, geef nadruk aan dat
woord: en nu veracht ook gij hem. Eilaas, het is dan vergeefsch; gij kunt
niets opofferen aan uw plicht; de liefde vermag dan niets op u. Dat is de
ware liefde niet.«

Evenals iemand, die zich door een adder voelt gestoken, deinsde
Matthijszen, zijne hand uit die van Maria losrukkende, eenige schreden
achterwaarts. Toen zag hij met een gewond gevoel de moeder strak aan, en
vervolgens dienzelfden blik op Maria werpende, scheen hij deze te vragen:
»En gij .... durft, kunt gij de echo van deze woorden zijn?« Maar hij sprak
het niet uit; want het beschreide en toch vonkelende oog der geliefde was
zoo teeder en zoo welsprekend op hem geslagen, dat het duidelijker, dan
met woorden zeide: »mijn hart kent u, en vergeef het haar.«

En de jongeling vergaf het der moeder; hij zou haar over het onverdiend
verwijt ook niet hard zijn gevallen; doch toen hij weder naderde en
andermaal Maria’s hand wilde grijpen, toen ontsnapten dezelfde woorden
aan hare lippen, en zij voegde er bij: »zulk eene liefde, zeg ik, steunt op
zwakken grond.«—Maar nu namen zijne blikken eene ernstig fiere
uitdrukking aan, en terwijl hij andermaal Maria’s weerstrevende hand
losliet, zeide hij: »Dat is te hard een grieve, dan dat ik die zou verkroppen,
wanneer gij mij zegt, dat in deze woorden uw gemoed heeft gesproken.
Verklaar mij dus rond, heeft niet droefheid over de toekomst en liefde voor
uw echtgenoot u zoo aangegrepen, dat gij er u deze, te felle woorden door
laat ontvallen? Of hebt gij genoeg overtuiging, dat ik Maria niet zóó lief
heb, als iemand voor wien op heel de wereld niets liever is? Maar neen, eer
gij spreekt en een vonnis velt, dat mij, als man, een onherroepelijk besluit
zou doen nemen, moet ik nog dit uiten: Ik heb Maria zoo lief, dat ik ieder
oogenblik bereid ben, mijn leven voor haar te laten: gewillig zou ik den
hardsten dood te gemoet gaan, zoo ik haar tot hulpe kon wezen. Maar haar
redden met verzuim van mijn plicht of eed—dat kan, dat mag ik niet, nu of
nooit; dat zweer ik bij de gebenedijde Maagd!«

Nu hield hij een doorborend, gloeiend oog op de moeder gericht, als wilde
hij door de dikste schors tot in de kern dringen, en een ijsklomp versmelten.
Ook Hadewy zag hem aan, zonder dat zij nog een woord sprak; maar toen
zij nu de blikken naar Maria wendde, en in haar oog zooveel roerends en
de stomme bede las: »Doe, door een onrechtvaardig vonnis, dat hart niet
voor mij te loor gaan,« toen greep zij plotseling met hartstochtelijk gevoel
de hand van den jongeling, en terwijl er tranen uit hare oogen sprongen,
zeide zij: »Neen, Hendrik, ik heb u wreed miskend; houd niet vast aan
mijne woorden. Ik weet, dat gij haar zeer lief hebt; maar mijn ongelukkige
Van Schagen.... Ik zie niets dan wolken boven mijn hoofd.«

—»Mijn Hendrik!« sprak nu ook Maria, »bespeurt gij het wel? Met fellen
angst hoorde ik die woorden; maar er was eene stem, die mij toefluisterde:
Haar mond spreekt door vreeze, wat niet kan opwellen in haar
gemoed.«—»Zij kent u, zooals ik u ken; gij zijt edel en goed, en gij wilt
alles doen voor mijn lieven vader, wat gij kunt....«

—»Ja, wees hem tot hulp,« viel nu Hadewy hare dochter in de rede. »Hoe
heimelijk hij in deze zaak moge te werk zijn gegaan, gij weet, Hendrik,
door den omgang, hoe zijn hart is. De burgers noemen hem een verrader,
heulende met den Spanjaard. Heilige Maagd! wat duldelooze miskenning.
Wat men heulen van hem noemt, is niets dan vrees voor de toekomst; hij
ziet de ellende, waarin de stad zal verzinken, zoo men den vijand
hardnekkig weerstand biedt; hij bespeurt den ijzeren voet, die op ons zal
drukken, wanneer, na den tegenstand, de getergden al hunne woede zullen
gekoeld hebben: hij heeft niets dan rampen voor oogen en geweldige
gebeurtenissen. Zijn angst is mogelijk te groot; maar wat hij gewrocht heeft,
deed hij gewis met volle overtuiging tot welzijn. Hiervan is hij zoo gansch
doordrongen, dat hij het oor niet neigen zal naar andere taal. Maar hij zou
luisteren naar u, Hendrik! wanneer gij hem krachtig onder het oog hieldt,
wat gevaar hem wacht,—wanneer gij hem zeidet, hoe ieder uur hier voor
ons een uur vol verschrikking is. Och, werk toch uit, dat hij geen voet
binnen deze stad zet; zorg gij toch, dat hij zich niet stort in den afgrond, die
voor hem ligt.«

—»Zooals ik reeds gisteren zeide,« sprak Hendrik, »men gist, dat hem
straffe wacht.—Dit vermoeden is niet ongegrond, maar dwalen is
menschelijk. Mijn hart zegt mij niettemin, dat men zijne handeling niet zal
toeschrijven aan de ware bron,—dat zijne Doorluchtigheid enkel zien zal op
den eed, dien hij eens gezworen heeft.«

—»En dan?« vroeg Hadewy, »wat zal dan zijn lot wezen?«

—»Dat is Christus bekend!« sprak Maria.

—»Of gij de stad kondt verlaten!« zeide Hendrik tot de moeder »dan
zouden gewis uwe woorden het meest op hem vermogen, ja veel meer dan
de mijne; maar dat kan niet. Mijnheer Ripperda heeft alle uitgangen laten
bezetten, en de soldeniers hebben strenge orders. Hield geene belofte van
trouwe mij terug, dan .... Maar nog één middel rest ons; schrijf hem, uw
angst, het arg, het gevaar, in één woord, schrijf hem alles, en ik zal
middelerwijl uitzien of ik iemand, koen genoeg, vinden kan, om de bode te
wezen van dit geschrift.«

Nauwelijks had hij dit gezegd, of de jonge Floris, die bij den haard nog
altijd de stomme getuige van het gesprokene was geweest, sprong nu eenige
schreden nader, en zijne moeder smeekend aanziende, riep hij uit: »Ja, lieve
moeder, schrijf; ik wil den brief overbrengen; ik wil het doen.«—

—»Gij, arme jongen!« zeide Hadewy, »neen, neen, dat zou ondoenlijk
voor u zijn.«

—»Dat denkt gij,« hernam Floris, »maar ik durf het en ik geloof niet, dat
het zal mislukken. Wat zegt gij, kapitein?«

—»Gij hebt goeden wil en courage genoeg, beste jongen; maar het is eene
zaak, niet zonder groot gevaar.«
—»Dat mag wezen; maar als een zoon voor zijn vader niets op ’t spel durft
zetten, wie zal het dan doen?«

—»Lieve Floris!« zeide Maria »gij zult het niet doen; peins toch, zoo u
een ongeluk wedervoer, wat nieuwe smart dit voor ons wezen zou.«

—»Neen, goede, beste jongen!« riep Hadewy, »dat gedoog ik nooit; gij,
nog zoo jong.... Terwijl gij weg waart, zou ik in duizend dooden zijn; neen,
dat nooit!«

En toen zij nu een traan in zijne oogen zag wellen, klemde zij hem in hare
armen en zeide: »Maar Christus zal u zegenen, omdat uw wil goed is, en
gij geen bezwaar acht, om iets tot heil te doen van uw vader.«

Hierop liet zij den knaap zachtkens los. Floris zeide niets meer, drong er
niet verder op aan, maar nam onwrikbaar voor, om het op eens in hem
opgekomen besluit uit te voeren.

—»Ja, ik zal hem schrijven,« zeide Hadewy, »ik spoed mij om die taak te
vervullen. Geve de heilige Maagd, dat er een bode zij, eer alles te laat is.«

—»Ik ga aanstonds van hier,« sprak Hendrik, »want het wordt ook tijd, dat
ik op de loopplaats bij mijnheere Ripperda zij. Dit nog slechts; wees
voorzichtig in uw schrijven: één dubbelzinnig woord sticht soms bitter
gevaar in troebelen tijd.—Liefste mijn!« lispelde hij vervolgens, Maria
omhelzende, »houd goeden moed: geef u niet al te zeer over aan droeve
gedachten; zoo spoedig mogelijk ben ik weer bij u.«

—»Ik zal zoo kloek wezen, als ik het kan, Hendrik. Maar mijn hart klopt
zoo onstuimig: ik zie een zoo zwarten sluier; mijn oog kan er maar niet
doorbreken.«

Veelbeteekenend wees Hendrik met den vinger naar boven; en na zwijgend

haar nog een kus te hebben gegeven, en tot aan de deur door haar uitgeleid
te zijn, verwijderde hij zich. Nauwelijks was hij op straat gekomen of,
zooals hij wel vermoed had, waren de oogen van eenige voorbijgangers
strak op hem gericht. Doch ofschoon zelfs de een iets tegen den ander
mompelde van »ook wel met de zaak bekend te wezen,« en »dat
Matthijszen ook wel met de bezending moest instemmen,« gaf niemand
dit echter zoo openlijk te verstaan, dat de hopman het hooren kon. Ook
stapte deze met fieren, vasten gang voort. Onbeschroomd sloeg hij den
mannelijken blik op ieder, die hem aanzag, en zoo er uit het oog eene taal is
te lezen, dan las men uit het zijne: »Wie wil, verdenke mij vrij om mijne
liefde voor Maria: ik tart iedere valsche blaam; want ik ken mij niet
schuldig aan iets; en wie blijk verlangt, dat ik niet instem met de zwakke
handeling van den vader, die volge mij op de vest, waar ik met Gods hulp
toonen zal, dat ik Alva haat en mijn bloed veil heb voor Oranje en deze
stad.«

Nauwelijks te huis gekomen, was zijne eerste bezigheid, iemand op te

zoeken, die tegen geldelijke belooning zich met de bezorging van een brief
aan Van Schagen zou durven belasten. Om echter, bij mogelijke
ontdekking, alle vermoeden van medeplichtigheid van zich af te weren,
belastte hij zijn getrouwen bediende met deze taak en wel in dier voege, dat
er voorloopig nog slechts van de bezorging van een brief naar Amsterdam
moest gesproken worden, zonder eenigen naam te vernoemen. De bode zou
toch eerst met de avondschemering moeten vertrekken; en daar hij te twaalf
ure in den Doele moest zijn, en het reeds halftwaalf had geslagen, had hij
weinig tijd te verzuimen.

Alvorens wij hem, dra, in den Doele wederzien, willen wij eenigszins nader
met hem bekend worden.

Hij was van burgerlijke afkomst. Van zijne betrekking weten wij alleen, dat
hij drie jaren vroeger, evenals zijn vader, den post van Fabrijk bekleedde en
daarin door een ander vervangen werd. Zijn vader stierf eenige dagen nadat
Alva voor het eerst den tienden penning had willen invoeren, die in het
gansche land een kreet van verontwaardiging deed opgaan, en den ouden
man nog op zijn krankbed had doen uitroepen: »Al stond slechts daarom
heel Nederland als een gewapend man op, dan reeds zou die opstand
rechtvaardig zijn!«—Hendrik beweende den dood zijns vaders met diep
gevoel; want zijn hart was edel. Het kon, gelijk onvervalscht goud, den
toets doorstaan; het was open voor zijne vrienden, licht verzoenbaar voor
zijne vijanden, schoon het getal dier laatsten niet groot zijn kon. Dat hart
was fier en kon onrecht noch verdrukking dulden. Hij beleed de godsdienst
van Rome, maar hij zag in Luther den man niet, die zijn haat opwekte: hij
vereerde hem met een onbeneveld verstand, als den man, die voor de
reinheid van den godsdienst veel had gedaan. Hij haatte alle geloofsdwang,
omdat hij eerbied had voor God. Wel zacht als zijde was zijn karakter, maar
toch al zijne fierheid en vastheid handhavende; kneedbaar als was tot
verzoening bij beleedigingen, maar omvermurwbaar en onbuigzaam,
wanneer men het aanrandde tot verzaking van beloften of trouw. Eenzaam,
gelijk hij na den dood zijns vaders leefde, zocht zijn hart eene hem
waardige gezellin, en hij hoopte ze te vinden in haar, die wij zoo even
verlieten. Maar hoe was hij onder die hoop te moede? Hem kende men als
den jonkman, die met warmte en ijver de zaak van Oranje voorstond, dien
men den hopmansrang waardig gekeurd had, omdat zijn moedige inborst
een bolwerk tegen den vijand zou zijn.—Maar zou men hem uit hetzelfde
oogpunt kunnen blijven beschouwen, nu ieder wist, wat de vader zijner
Maria gedaan had?—Het is waar: bij de aanstelling der stadsregeering, in
Augustus van het voorgaande jaar, was Van Schagen in de vroedschap
gebleven, en ook een jaar later had hij die plaats blijven behouden, in
tegenstelling van zoovelen, welke, als Spaanschgezinden, toen niet opnieuw
waren benoemd geworden. Men had dus blijkbaar geen vermoeden, dat ook
hij tot dezulken behoorde. Maar op eens wordt aan allen die waan
ontnomen. Van Schagen begeeft zich naar den vijand om genade af te
bidden,—Van Schagen biedt er zich toe aan; hij treedt vrijwillig in de
plaats van Verwer, die huiverde en terugdeinsde, toen op dezen het lot
gevallen was.—En die Van Schagen was de vader zijner geliefde. Kende
ieder het gemoed van Matthijszen tot in de kern? Was ieder overtuigd, dat
liefde, medelijden of andere drijfveeren geene botsingen, geene wrijvingen
zouden teweegbrengen? Kon ieder gerust zijn, dat de aanstaande zoon, uit
aanmerking van den toestand des vaders, het rapier even vast zou
omklemmen? Dat hij door aanvechtingen of gemoedsschokken niet
weifelen, niet wankelen zou?—Hendrik gevoelde het zelf, en hoe kon het
anders, of dit moest hem eene pijnlijke gewaarwording doen ontstaan?
Toegerust met al de kracht om er zich boven te verheffen, zou hij toch ieder
oogenblik nieuwe aanleiding vinden om er aan te denken: want men moge
het ontveinzen of verbloemen, de man met een edel, standvastig karakter is
niet altijd tevreden met de bewustheid, dat zijne handelingen goed zijn—hij
wil zoo gaarne, dat ook anderen die bewustheid hebben; hij ziet zoo
ongaarne, dat anderen de waarde van het metaal verdenken, waarop hij weet
dat de stempel der echtheid staat.

Levendiger dacht hij hieraan, toen hij, de woning van burgemeester De

Vries voorbijgaande, ook daar uitwendig eene somberheid meende te
ontwaren, zooals hij van eene inwendige nog korte oogenblikken tevoren
getuige was geweest; en alleen het gewoel der zich van alle richtingen naar
de loopplaats begevende schutters en de ontmoeting van Hasselaar bij de
Gangolfs-kerk gaf er eene noodige afleiding aan.—

Nog eer het twaalf uren geslagen had, bevond zich de schutterij op den
Doele; en toen de vendels in rotten waren afgedeeld, werden er van het
gansche lichaam slechts weinigen gemist en wel wegens zoodanige geldige
redenen van ongesteldheid of afwezigheid, dat Ripperda over den invloed
zijner taal van gisteren wel mocht tevreden zijn.

En welk een schouwspel leverden nu die vereenigde scharen op, wier

oorsprong het edel gilde van burgers was, en waarvan de leden zich reeds in
de vroegste tijden vrijwillig verbonden om de rust en de voorrechten der
stad te handhaven en, in oogenblikken van bang gevaar, ’s lands zaak te
verdedigen? Zag men hen daar thans als cloveniers met hunne
musketsoortige clovers; als voet- of handboogschutters met hun
reusachtigen stalen voetboog, of met den meer handelbaren, waarvan de
forsche hand de koord spande? Vertoonden zij zich daar thans in hun
harnas, met de brandende toorts, om den luister der processiën te
verhoogen; met den wit- en blauwkleurigen stormhoed of schutklovel, zich
naar willekeur rangschikkende en het gewicht hunner wezenlijke
bestemming niet beseffende? Neen! Wel dacht de groote Karel V zich
boven wetten en rechten; wel konden de Hollandsche steden het niet
vergeven, dat zij eenmaal hunne privilegiën voor zijne voeten hadden
moeten leggen, en dat hij een grooten slagboom had verbroken door het
uitspreken van dat machtwoord: »Nederland is slechts één gewest.«—Wel
had Karel over de Nederlanders geen donzen schepter gezwaaid; maar
toch had men het aan zijn veelomvattend beleid en geestkracht te danken,
dat de schutterijen op een geregelden voet werden gebracht. Hij toch was
het, die bij voorrechten en strenge bepalingen, hen als ’t ware in mobiele
schutters of soldeniers herschiep, hen opschreef, in compagniën en rotten
verdeelde, de vuurwapenen vermeerderde, in één woord, die, door hen, aan
eene ordelijke, burgerlijke macht het aanzijn gaf. Het was de vader van
Filips, die hun veerkracht en zelfstandigheid schonk, die hun het wapen als
het ware in de hand gaf, om het later op zijn zoon met zooveel bliksemende
kracht te doen dalen, terwijl het aan een Maurits was voorbehouden, om
eenmaal die eenvormige beweging van handgrepen in te voeren, waarvan
hij bij Nieuwpoort al het voordeel ondervond.—

En zoo stonden daar de kloeke Haarlemmer schutters op den Doele voor

Ripperda. Ziet hen daar in regelmatige rijen verdeeld, met hunne hoplieden
en vaandrigs, met hunne trommelslagers en pijpers op de flanken, of in het
centrum geschaard.—De lucht is helder, snerpend fijn; het vriest, en de
thans onbewolkte zon werpt hare middagstralen op de breede
heupzwaarden, lange spiesen en gepolijste musketten, terwijl de banieren
statig in de lucht wapperen en door vendrigs met breede bandelieren en
écharpen gedragen worden.—Die honderden staan daar als een eenig man;
geen rumoer in hunne rijen—er heerscht stilte en ontzag; want al hadden
ook kolonel Van Duivenvoorde en Brederode, al hadden Vlasman,
Matthijszen en zooveel andere officieren niet voor het front gestaan, toch
stond daar Ripperda met den edelen, fieren oogopslag: toch stond daar de
man, wiens taal zij gisteren hadden gehoord, voor wien zij een
ontwijfelbaar vertrouwen hadden opgevat, die hun eerbied had
ingeboezemd en wiens vrije, heldhaftige woorden zij nog wel eens herhaald
wenschten.

Maar de eene minuut na de andere verliep, en Ripperda sprak niet. Nu eens

met Van Duivenvoorde of Brederode, dan weder met zijn broeder
Asinga of den schout een woord wisselende, scheen men op zijn gelaat te
kunnen lezen, dat hij een plan koesterde, waarvan hij het nog niet raadzaam
oordeelde, te gewagen.—Geen kwartier uurs was echter verloopen, toen een
soldaat van het vendel Duitschers, te Haarlem in garnizoen, Ripperda eene
tijding kwam brengen, waarnaar hij oogenschijnlijk reeds lang had
gehunkerd. Nauwelijks althans had hij den bode weder afgezonden, of op
zijn bevel, werd door trommelslag het teeken gegeven, dat hij aan de
manschappen iets had mede te deelen. Plotseling weder stilte; en Ripperda,
zich voor het front der gelederen plaatsende, sprak hen aldus aan:

—»Burgers van Haarlem! Daar ons, zooals licht te vermoeden is, ieder
oogenblik de vijand te wachten staat, zoo hebben wij het bij gemeenzaam
overleg en rade, nuttig en oorbaar geacht, brieven af te vaardigen aan zijne
Doorluchtigheid. Wij hebben hem den soberen staat en de gesteldheid der
stad voor oogen gelegd, met verzoek om ons allen mogelijken bijstand toe
te schikken. Maar wij hebben ook een heimelijken bode naar den
Nieuwendam afgezonden, opdat de overste Muller eenigen van zijn volk
herwaarts zou zenden. Zoo flus heeft men mij bericht, dat deze in aantocht
zijn; streven wij hen dus onverwijld te gemoet, en heeten wij van harte
welkom hen, die van nu af onze wapenbroeders zullen zijn.«

Nauwelijks had hij deze woorden gesproken, of er ontstond een gejuich

van: »leve Ripperda!«—Maar de trommels en pijpers lieten zich hooren en
de hoplieden gaven bevel tot den marsch. Niet zoodra echter had men den
Doele verlaten, of het van alle zijden naar dit gedeelte aangestroomde volk
hief insgelijks daverende kreten aan. Jong en oud, allen lieten reeds de
heugelijke maar klinken, dat er troepen in aantocht waren, die goed en have
van den burger beschermen en hen tegen allen overlast en geweld zouden
beveiligen: want hoewel veel burgers in groote vreese waren, en het, desen
niet gheraden noch vijligh was, haer selven te melden en t’ openbaren, zoo
was toch de meerderheid gezind, den vijand het spits te bieden. In iedere
straat, die men doortrok, voegden zich dus weder anderen achter en voor de
gelederen, en dit duurde voort, totdat men de Janspoort bereikt had, waar
men de vreemde vendels reeds op korten afstand gewaar werd.

—»Leve ’t volk van overste Muller!« riep de ketelboeter uit de

Warmoesstraat, »Leve de Prins! weg met al de schelmen, die voor duc
D’Alf zijn!«

—»Dat mag een dronk lijën!« riep Heijnsz, de brouwersknecht, insgelijks

onder de menigte; want sommigen, die zeer voor den prins en zelfs niet
ongeneigd waren om met wat al te grooten ijver aan iedere opschudding
deel te nemen, waren bij het minste nieuws oogenblikkelijk op de been.
»Als ik soldeniers in mijn huis krijg, dan zullen zo ’t goed hebben.«

—»En bij mij!« lieten anderen hooren.

—»Ik zal hun allen mondkost schaffen, waar hen de maag naar jookt;« riep
er een, »’t zal een groote rust voor ons wezen; en hoeveel man is er wel?«

—»Twaalf vendels,« riep de een.

—»Stop; niet zooveel,« liet een ander hooren.

—»Dat let niet,« riep de ketelboeter, »hoe meer hoe beter. Ze kunnen mij
drie man op mijn dak zenden, al moest ik er ketels voor kloppen, dat mijn
arm lam wierd...«

Onder deze en dergelijke uitvallen der eerste geestdrift, trokken inmiddels

vier vaandels van het vreemde krijgsvolk de poort binnen, terwijl tot
verwondering van velen, de zes overige zich langs den buitensingel
verwijderden en met het geluid van trommels en schalmeien begroet
werden. Dit alles geschiedde met de meeste orde, terwijl Van
Duivenvoorde en de hoplieden de schutters zoo hadden geschaard, dat
niemand van de menigte intusschen naar buiten kon sluipen.

De overste Lazarus Muller had daags tevoren de tijding van Ripperda

niet zoodra ontvangen, of hij was ijlings in alle stilte opgebroken, en des
nachts door Waterland trekkende, bevond hij zich reeds thans ter plaatse,
waar men zijne komst zoo verlangend te gemoet had gezien. Wel geene
luidruchtige vreugd bij hunnen intocht, maar toch toejuichingen van hen,
die het wèl meenden met het vaderland en Haarlem. Niet plechtstatig maar
met Hollandsche rondheid en blijmoedigheid begroeten de officieren van de
schutterij de hoplieden der hulpbenden; en schutters en soldeniers, mannen,
die elkander niet kennen, burgers vol vaderlandsliefde, en vreemden, welke
die nog te meer aanvuren, bieden elkander de hand, evenals hadden zij jaren
te zamen gelijken roem en gevaren gedeeld.—
En wie zijn die benden? Zullen de belangen van Haarlem ook de hunne
wezen, of heeft slechts eigenbaat, de hoop op buit, hen van Duitschen
bodem naar de Nederlandsche grenzen gelokt? Die vraag zal later worden
beantwoord; genoeg zij het thans, dat vier hunner bekend staan als
»bliksemen in den oorlog,« Van Wittenberg en Pruis, Steenbach en
Vader. Ook schijnt hun uitwendig voorkomen te voorspellen, dat zij pal
zullen staan in gevaar. En gij, Maarten Pruijs, met uwe kloeke gestalte,
met uw stouten blik; gij, die daar aan hopman Gerrit van der Laan, den
zoon van Nicolaas, met oud-Duitsche rondheid de hand biedt, die hem op
de rustige houding der schutters wijst, vermoedt ge wel, dat gij met dien
zelfden Van der Laan reeds binnen weinig dagen den Spanjaard zult
toonen, wie gij zijt, dat gij dan reeds vallen zult met het staal in de vuist?
Wellicht niet; maar schoon niet ieder krijgsman een zwaard aan de heup
draagt, waarop de dagen en uren zijn gegraveerd, toch weet hij, dat iedere
dag, elk uur zijn laatste kan zijn; en zoo hij braaf en onverschrokken is, dan
bereidt hij zich daarop voor en trekt zijn vijand kalm te gemoet.

In dien geest sprak dan ook Ripperda, toen hij zich op de markt voor het
front der schutters en hulptroepen had geplaatst.

—»Burgers van Haarlem!« zeide hij, »ons aanzoek om hulp is niet ijdel in
den wind geslagen. Gij ziet: strijdbare mannen zijn aangetogen op onze
roepstem om den vijand te weerstaan, die ieder uur op de stad kan
aantrekken. Als gij, zullen zij elk oogenblik vaardig wezen tot verdediging
van deze vest, en dat zij den dood niet zullen schromen, dat waarborgt ons
hunne krijgshaftigheid. Daar wij desniettemin zonder order van zijne
Doorluchtigheid zoo groot eene hulp niet mochten aanvaarden, zoo zijn er
zes vendels naar Leiden en Rotterdam, het woord achterlatende dat zij
zonder vertraag komen zullen als het noodig is. Wapenbroeders! moogt gij
elkaar tot schild wezen en harnas: dat één wil en moed u beziele: dat
vriendschap en eendracht u gedurig op zijde zijn; want de dood zal van
rondom op ons loeren Brave makkers, denkt steeds daaraan, dat één pijl
licht verbroken wordt, een gansche bundel niet. Zij dit onze leuze:
eendracht maakt macht!«
Met ontbloote degens begroetten nu de hoplieden Haarlems gouverneur;
soldaten en schutters hieven hunne musketten in de hoogte; de vaandels
wapperden boven de hoofden, en onder het volk stegen andermaal kreten
op, als de blijken met hoeveel geestdrift en vertrouwen men voor Ripperda
was ontgloeid.

Maar wat doet op eens onder de saamgevloeide menigte en de schutters een

gemompel ontstaan, dat driftig en nieuwsgierig van mond tot mond gaat en
weifelend beantwoord wordt. Zie Ripperda! Het is alsof plotseling een
andere trek op zijn aangezicht is gekomen, een trek, zooals men vaak
waarneemt bij hem, die een plan voedende, het oogenblik der uitvoering
meer en meer naderen ziet. Nu eens spreekt hij met Van Duivenvoorde, of
diens luitenant, Jan Arentsz de Jong; dan fluistert hij eenige woorden
tegen Vlasman, Schatter en Pellikaen, en het is, alsof deze aan den
vaandrig Hasselaar dezelfde woorden herhalen. Nu weder wendt hij zich tot
den schout, tot burgemeester Van der Laan of Stuiver, welke laatste met
de inlegering der soldaten is belast; en toch schijnt hij daarover niet te
spreken: van alles, wat er gezegd wordt, is geen woord hoorbaar dan voor
hen, tot wie het gericht is. Maar weldra wordt de nieuwsgierigheid bij
sommigen afgeleid, bij anderen nog hooger gespannen, toen te zelfder tijd
Ripperda aan de hoplieden beveelt, zich bij hunne vendels te voegen;—de
bevelen worden gewijzigd, herhaald; de gewapenden deelen zich in rotten
en—de marsch vangt aan. Maar hoe! niet naar de Koningstraat om weer in
den Doele te komen? Neen, de weg naar de Lepelstraat—thans tusschen de
Paaltjes—wordt ingeslagen; vervolgens komt men op de Oude Groenmarkt,
en zonder dat iemand het vermoedt, houdt men plotseling halt voor een
aanzienlijk en ruim gebouw.

Men zie het! Wel verdient het den naam van »het keizerlijke« zooals het
daar, als op ijzeren grondslagen schijnt te rusten, terwijl de oplettende
beschouwer er een onderscheiden bouwtrant in ziet—den Toskaanschen met
dubbele kapiteelen, als hij op de kolommen naar het westen, den meer
grootschen, kunstigen Jonischen stijl, als hij naar het oosten staart. Men zie
dat kolossaal gewrocht, met het sierlijk opgetrokken steenen welfsel in het
midden, dien kunstigen hemel van het oosten tot het westen, die
boogvormige stijlen, evenals eene trotsche gedachte zich eerst verheffende,
dan langzaam dalende, om een rustpunt te vinden op zuilen, onwrikbaar in
den muur gehecht. Men zie dien toren zich statig in de wolken verheffende,
den doorluchtigen rijksappel, het massief ijzeren kruis—het kruis des
geloofs. En het gansche gebouw met aandacht gadeslaande kon men wel
wenschen, dat er meer eenheid in mocht heerschen, als de hoogste
schoonheid van ieder kunstgewrocht; wel wenschen, dat ten opzichte van
den vorm, evenzeer de hoogere bekwaamheid mocht doorstralen van den
werkman, als ten opzichte der stof die van den kunstenaar, maar dan toch
wordt die wensch getemperd door het zichtbare blijk, dat de bouwheer,
reeds bij het ontwerp, het ideaal van schoonheid voor zijne verbeelding liet
zweven; en met verrukking zien wij in dien verschillenden stijl twee
toestanden van den Staat; in dien Toskaanschen den natuurlijken eenvoud,
dat eigen karakter, dien zich niets aanmatigenden steun van het geheel,
terwijl wij dien Jonischen ook wel zijn eigen last torschen zien, wel
diensten zien bewijzen aan dat zelfde geheel, maar toch zóó, dat hij daarbij
denkt aan eigen luister, met bevalligheid torscht, en dat die diensten
zichtbaar zijn voor allen. En dan die splitsing van sommige kolommen, die
verlenging van den boog, en die takken in het midden van het gewelf, zich
als twijgen van een dunner stam te zaam strengelende, die ontelbare, die
groteske aaneenschakelingen, die sierlijke en toch streng eenvoudige toon
in het geheel.... alles heeft een indrukwekkend voorkomen: want het is eene
kerk—het is de prachtige kerk van St.-Bavo.

En voor dat gebouw staat nu Ripperda aan het hoofd der gewapenden. Wil
hij het binnengaan om te knielen, om God te smeeken, dat het aangegrepen
zwaard gescherpt en hij met kracht omgord worde tegen het geweld?—Dat
wil Ripperda; want hij is held en Christen: de Bijbel is eene fakkel voor
zijn voet, een sleutel voor zijn geloof, een staal voor zijne vuist. Dat wil hij
morgen en dan ieder uur van elken dag. Slechts thans wil hij het niet, en wij
zullen hooren, waarom. Op zijn bevel verschijnt de koster, Johannes
Nicolaas Balling, een man van burgemeesterlijke afkomst en eerwaardig
door zijn voorkomen. Sidderend werpt hij zich neder voor Ripperda, want
hij beseft, dat men wil binnentreden, wat aan zijne bewaring is
toevertrouwd; hij ducht het ergste. Maar met krachtige stem beveelt
Ripperda, dat hij den ingang ontsluite, en onder koortsachtig beven en
vruchteloos smeeken wordt hem gehoorzaamd. Nauwelijks heeft hij den
ingang betreden, nauwelijks staan, op zijn bevel, de soldaten zoo geschaard,
dat allen hem kunnen zien en hooren, of hij geeft een teeken, dat hij wil
spreken, en allen zien stil en vol verwachting hem aan.

—»Burgers van Haarlem, vrome mannen en broeders!« begint hij. »Zou er

wel iets wezen, dierbaarder voor ons allen, dan de Godsdienst? Hij is de
hoeksteen, waarop alles rust, zoo hij zuiver is. Door vuur en zwaard zocht
de Booze het Woord te verdelgen en de waarheid; door de knods der
overmacht zocht hij de pilaren omver te rukken, waarop het gebouw van ’t
zuiver geloof steunt, opdat hij meester zou blijven met het volle gebied. Ik
zal de tirannieke handelingen niet opsommen; zij liggen u nog versch in ’t
geheugen. Nog zou men het water met ons bloed willen verven en van
elken boom eene galg maken; dat alles om den Godsdienst. En die
Godsdienst, waartoe men ons met vuur en staal dwingen wil, wat is hij
anders dan een beeldendienst? Zoo sprak de Heer: »Hunne altaren en
kolommen zult gij breken, hunne hagen afhouwen en hunne afgoden met
vuur verbranden:« »dat hebben Jozua en Hiskia gedaan: zij hebben ze
verstoord en uitgeroeid, omdat zij ijverden voor Gods eer. Maar geen
rabauten, door blinde woede en dronkenschap gedreven, mogen daaraan de
hand slaan; niet door oproer of wrevel, slechts langs wettige wegen en met
orde der macht moet de afgoderij geweerd worden. En waarom zal ik het
voor u verbergen? Met geen ander doel ben ik hier gekomen, dan om aan de
beelden de hand te slaan, om de kerk te zuiveren tot eere van den waren
Godsdienst. Wie uwer aarzelt, daaraan de hand te leggen, hij trede vrij
terug: want wij schuwen allen dwang en willen geen conscientie
verontrusten. Maar wie uwer toegerust is met de kracht van het ware geloof,
die breke ook af, wat het bijgeloof heeft opgebouwd. En mocht niemand
koen genoeg wezen, mij te volgen, ja, mocht gij zelfs dreigen mij te
weerstreven, zoo weet dan, dat de vreeze mij onbekend is, en dat ik de
eerste hand zal uitsteken. Mannen broeders, wie vertrouwen heeft op
Haarlems bevelhebber, die volge hem na; mijn besluit staat vast!«

Dat was stoute taal. Zij, die slechts gedacht hadden, dat Ripperda de kerk
zou hebben willen sluiten, zooals zij in het jaar der beeldstorming drie
maanden was gesloten geweest, vonden zich bedrogen. Dat was eene te
stoute taal!—Het is waar, eenige jaren geleden waren de vier bisdommen in
Nederland op eens met veertien andere vermeerderd geworden, zoodat
Rome zelf verwonderd de oogen opsloeg, dewijl in Italië dit getal niet
groter was. Men had de inkomsten derzelve uit de abdijen, kloosters en
andere gestichten moeten goedmaken. De kleinere geestelijkheid had zich
dus wel wrevelig gevoeld; sommigen hadden wel de nieuwe leer omhelsd,
en het zaad der beroerten was wel welig opgeschoten; maar door den paus
was toen toch aan het bisdom van Utrecht ook de kerk van Haarlem
onttrokken geworden: Haarlem had een bisschop ontvangen, en deze had
van toen af in de St.-Bavo’s-kerk de godsdienstoefening geleid. Die
bisschopsbenoeming had plaats gehad onder voorwaarde, dat al de rechten
en eigendommen voor al de ingezetenen ongekrenkt moesten blijven. Maar
bij den overgang der stad tot den prins van Oranje was ook de voorwaarde
bedongen, dat niemand in goed of bloed zou verkort worden, en dat alle
geestelijken binnen hunne kloosters vrij en ongedeerd moesten blijven in
hunnen godsdienst.—

En in hoeverre was deze laatste voorwaarde nagekomen?—Ripperda! wat

hebt gij u vermeten?

Toen Ripperda aanving te spreken, lag er in zijn blik iets kalms en ernstigs,
als blijk, dat hij een plan koesterde. Maar hoe meer hij sprak, hoe meer die
ernst zich met ijver vermengde; dat donker doorstralend oog begon al meer
te fonkelen; wellicht was het een wat al te ongeveinsde, maar toch vurige
ijver, die gewis ontgloeien moest wie één van zin met hem waren. Toen hij
bijna geëindigd had, toen hier en daar eenigen hem wrevelig en verbaasd
aanstaarden, toen hij dra de uitwerking zijner woorden zou hooren—toen
wakkerde niet zoozeer zijn ijver aan, als wel dat zijne oogen eene nog
krachtiger uitdrukking aannamen, om daardoor iedere kiem van wrevel te
verstikken, of iedere donkere wolk, die over hem mocht saamtrekken, te
verdrijven.

En hoe was de uitwerking?

Niet zooals zij zou geweest zijn, wanneer een ander zich deze woorden had
veroorloofd. Die zou reeds bij het eerste gedeelte overstemd zijn geworden,
of, zoo men hem had laten eindigen, ware dat einde wellicht het sein
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and

personal growth!

textbookfull.com