100% found this document useful (1 vote)
7 views

PDF The Wiccan Mysteries Ancient Origins Teachings 1st Edition Raven Grimassi download

The document promotes various ebooks available for download, including 'The Wiccan Mysteries' by Raven Grimassi, which explores the origins and teachings of Wicca. It highlights the appeal of Wicca as an alternative spiritual path and offers insights into ancient religious beliefs and practices. The author, Raven Grimassi, has extensive experience in Wicca and aims to preserve traditional teachings through his work.

Uploaded by

fuossdukajdm
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
100% found this document useful (1 vote)
7 views

PDF The Wiccan Mysteries Ancient Origins Teachings 1st Edition Raven Grimassi download

The document promotes various ebooks available for download, including 'The Wiccan Mysteries' by Raven Grimassi, which explores the origins and teachings of Wicca. It highlights the appeal of Wicca as an alternative spiritual path and offers insights into ancient religious beliefs and practices. The author, Raven Grimassi, has extensive experience in Wicca and aims to preserve traditional teachings through his work.

Uploaded by

fuossdukajdm
Copyright
© © All Rights Reserved
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 51

Download the Full Version of the Ebook with Added Features ebookname.

com

The Wiccan Mysteries Ancient Origins Teachings 1st


Edition Raven Grimassi

https://ebookname.com/product/the-wiccan-mysteries-ancient-
origins-teachings-1st-edition-raven-grimassi/

OR CLICK HERE

DOWLOAD NOW

Download more ebook instantly today at https://ebookname.com


Instant digital products (PDF, ePub, MOBI) available
Download now and explore formats that suit you...

The Origins of Ancient Vietnam 2015 1st Edition Nam C. Kim

https://ebookname.com/product/the-origins-of-ancient-vietnam-2015-1st-
edition-nam-c-kim/

ebookname.com

Hidden History Lost Civilizations Secret Knowledge and


Ancient Mysteries 1st Edition Brian Haughton

https://ebookname.com/product/hidden-history-lost-civilizations-
secret-knowledge-and-ancient-mysteries-1st-edition-brian-haughton/

ebookname.com

The Origins and Character of the Ancient Chinese City


Volume 1 The City in Ancient China 1st Edition Paul
Wheatley
https://ebookname.com/product/the-origins-and-character-of-the-
ancient-chinese-city-volume-1-the-city-in-ancient-china-1st-edition-
paul-wheatley/
ebookname.com

Critical Thinking An Exploration of Theory and Practice


1st Edition Jennifer Moon

https://ebookname.com/product/critical-thinking-an-exploration-of-
theory-and-practice-1st-edition-jennifer-moon/

ebookname.com
Japan 3rd Edition Rex Shelley

https://ebookname.com/product/japan-3rd-edition-rex-shelley/

ebookname.com

Sarbanes Oxley Compliance Using COBIT and Open Source


Tools 1st Edition Christian Lahti

https://ebookname.com/product/sarbanes-oxley-compliance-using-cobit-
and-open-source-tools-1st-edition-christian-lahti/

ebookname.com

OECD Reviews of Regulatory Reform Risk and Regulatory


Policy Improving the Governance of Risk Oecd Organisation
For Economic Co-Operation And Development
https://ebookname.com/product/oecd-reviews-of-regulatory-reform-risk-
and-regulatory-policy-improving-the-governance-of-risk-oecd-
organisation-for-economic-co-operation-and-development/
ebookname.com

A Glossary of Cultural Theory 2nd ed Edition Peter Brooker

https://ebookname.com/product/a-glossary-of-cultural-theory-2nd-ed-
edition-peter-brooker/

ebookname.com

Cardiothoracic Surgery 2nd Edition Joanna Chikwe

https://ebookname.com/product/cardiothoracic-surgery-2nd-edition-
joanna-chikwe/

ebookname.com
Modern Mongolian A Course Book John Gaunt

https://ebookname.com/product/modern-mongolian-a-course-book-john-
gaunt-2/

ebookname.com
THE ANCI ENT M YSTERI ES REVEALED

Today, many people are dissatisfied with organized religion and


distrust any establishment or system of doctrine. This is one of
the reasons people are drawn to Wicca as an alternative religious
or spiritual path. Now whether you're simply curious about
Wicca, or seriously devoted to its study and practice, you can
uncover the core concepts of this rapidly growing Nature-based
religion.

The Wiccan Mysteries is a complete resource that explains every


aspect of the Old Religion, revealing the Wiccan beliefs regarding
reincarnation, the Gods, ethics, and more. Uncover the pre­
Christian religious beliefs of Neolithic and Bronze-Age Europe,
spiritual traditions that have been preserved within contemporary
Wicca. Trace the origins of time-honored symbols and rituals
back to the ancient Mystery Traditions of Southern Europe,
Mesopotamia, and Egypt.

Here is material that was once exclusively taught only within the
initiate levels of the older Wiccan traditions. Explore the inner
meanings of the Charge of the Goddess and the other sacred writ­
ings of the Craft. Gain a fuller appreciation of the inner meanings
and symbolism of Wiccan rites and traditional practices. Learn
time-honored techniques to create your own astral temple, prop­
erly consecrate ritual tools, or work with a magickal familiar. The
Wiccan Mysteries is an indispensible guide to understanding the
essential teachings of the Wiccan religion.
OTHER BOOKS BY THE AUTHOR

The Book of the Holy Strega (Nemi Enterprises, 1981)


The Book of Ways, Vols. I & II (Nemi Enterprises, 1982)
Whispers, the Teachers of Old Italy
(Moon Dragon Publishing, 1991)
Teachings of the Holy Strega (Moon Dragon Publishing, 1991)
Ways of the Strega (Llewellyn Publications, 1995)

ABOUT THE AUTHOR


Trained in the Family Tradition of Italian Witchcraft as well as
Gardnerian \Vicca, Brittic Wicca, and the Pictish-Gaelic
Tradition, Raven Grimassi has been a teacher and practitioner
for over twenty-five years. He is currently Directing Elder of
the Aridian Tradition. It is his life's work to ensure survival of
traditional material. He was the editor of Ravens Call magazine
(1992-1995), a journal of pre-Christian European Religion, and
has been a writer and editor for several other magazines. He lec­
tures and teaches workshops and classes on the practices and
natures of \Vicca and Witchcraft, and has appeared on television
and radio talk shows in the San Diego area.

TO WRITE TO THE AUTHOR

If you wish to contact the author or would like more informa­


tion about this book, please write to the author in care of
Llewellyn Worldwide, and we will forward your request. Both
the author and publisher appreciate hearing from you and
learning of your enjoyment of this book and how it has helped
you. Llewellyn Worldwide cannot guarantee that every letter
written to the author can be answered, but all will be forward­
ed. Please write to:
Llewellyn Worldwide Ltd.
P.O. Box 64383, Dept. K254-2,
St. Paul, MN 55164-0383, U.S.A.
Please enclose a self-addressed, stamped envelope for reply or $1.00 to cover
costs. If outside the U.S.A., enclose internatiOnal postal rl· p l y coupon.
THE

cc
MYSTERIES
ANCIENT
ORIGINS & TEACHINGS

RAVEN GRIMASSI

2001
LLEWELLYN PUBLICATIONS
ST. PAUL, MINNESOTA 55164-0383, U.S.A.
Wiccan Mysteries. Copyright © 1997 by Raven Grimassi. All rights
reserved. No part of this book may be used or reproduced in any manner
whatsoever, including Internet usage, without written permission from
Llewellyn Publications, except in the case of brief quotations embodied
in critical articles or reviews.
FIRST EDITION
Sixth Printing, 2001
Cover design by Lynne Menturweck
Cover art by William Giese
Illustrations by Shadowhawk and Lisa Novak
Interior design and editing by Connie Hill
Library of Congress Cataloging-in-Publication Data
Grimassi, Raven. 1951-
Wiccan mysteries : ancient origins & teachings I Raven Grimassi.
p. em. -

Includes bibliographical references and index.


ISBN 1-56718-254-2 (trade pbk.r)
1 . Witchcraft. 2. Witchcraft-History. I. Title.
BF1566.G75 1997
133.4'3-dc2 1 97-11937
CIP
The following publishers have generously given permission to use extended quotations from
copyrighted works: From Goddesses and Gods of Old Europe: 6500-3500 B.C. Myths and Cult
Images New and Updated Edition, by Marija Gimbutas. Copyright 1982 by Marija Gimbutas.
Reprinted by permission from the publisher, University of California Press. From Witchcraft
Today by Gerald Gardner. Copyright 1973 by Citadel Press. Published by arrangement with
Carol Publishing Group. Reprinted by permission of the publisher, Carol Publishing
Group. From The Hero with a Thousand Faces, by Joseph Campbell. Copyright 1973 by
Joseph Campbell. Reprinted by permission from the publisher, Princeton University Press.
From The Witch's I'Vt1y, by Stewart and Janet Farrar. Copyright 1984 by Stewart and Janet
Farrar. Reprinted by permission from the publisher, Robert Hale Ltd. From Witchcraft for
Tomorrow, by Doreen Valiente, the poem "The Witches Creed." Copyright 1983 by Doreen
Valiente. Reprinted by permission from the publisher, Robert Hale Ltd. Fro� Masks of God:
Primitive Mythology, by Joseph Campbell. Copyright 1959, 1969, renewed 1987 by Joseph
Campbell. Reprinted by permission from the publisher, Viking PengUin, a division of
Penguin Books USA Inc. From Ecstasies: Deciphering the Witches' Sabbath, by Carlo
Ginzberg. Copyright 1991 by Carlo Ginzberg. Reprinted by permission from the publish­
er, Pantheon Books/Random House Inc. From Roman and European Mythologies, compiled
by Yves Bonnefoy, translations by Wendy Doniger. Copyright 1992 by University of
Chicago Press. Reprinted by permission from the publisher, University of Chicago Press.

Llewellyn Worldwide does not participate in, endorse, or have any authority or responsibility
concerning private business transactions between our authors and the public.
All mail addressed to the author is forwarded but the publisher cannot, unless specifical­
ly instructed by the author, give out an address or phone number.

Llewellyn Publications
A Division of Llewellyn Worldwide, Ltd.
St. Paul, Minnesota, 55164-0383
www.llewellyn.com

Printed in the United States of America


DEDICATION
To my beautiful daughters, Michelle and Brieanna,
whose unconditional love is the greatest mystery
I've ever known.
ACKNOWLEDGM ENTS

This was a difficult book to write, and my thanks go out to all


who supported me during the course of creating the manu­
script. First, I want to thank my friend Patrick, who has always
been a good enough friend to tell me what I need to hear rather
than what I want to hear. Special thanks to Jenny Gibbons for
researching University archives, digging out facts from her own
library, and for sharing her special knowledge of history with
me. I want to express my appreciation to Diane, Leslie, Rick,
Brian, and other friends for listening to me endlessly repeat my
revelations as though they had never heard them before. Last,
but certainly not least, to cyber friends and worthy adversaries
on the Compuserve Wicca forum for helping me fine-tune my
research.
CONTENTS

Illustrations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . . . . . . . . . .viii


Preface....... .. . . .. . . . . . . . .. ........ . .. . ... ... . . . .. . . . . ix
Introduction ... ........ . . ....... .. .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . xiii

Chapter 1 Roots of the \Viccan Mysteries . 1 . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 2 Principles and Beliefs .. . ... .. 21 . . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 3 The Sacred \Viccan Texts . . . . . . . 41 . . . . . . . . . . . .

Chapter 4 \Viccan Deities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 .

Chapter 5 The Watchers . . . ... ..... . . . .97 . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 6 The Cycle of Rebirth. . . . . . . . . . . . . 109 . . . . . . . . .

Chapter 7 The Planes of Existence . . . . . . . . . . . . 119 . . . . . . .

Chapter 8 Psychic Centers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 . . . . . . .

Chapter 9 The Magickal Arts 137 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 10 \Viccan Rites . ... ... .. . . . . . 153


. . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 11 The Celts and the \Viccan Mysteries. . . . . 169 . . .

Chapter 12 The Mystery Tradition . . . . . . . . . . . 199 . . . . . . . . .

Chapter 13 Women's Mysteries . . . . . . . . . 219 . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 14 Men's Mysteries . . . . . .. .. 231 . . . . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 15 Sexuality and Magick . . 245 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Chapter 16 Living the Mysteries . . . . . . . . . 257 . . . . . . . . . . . . .

Chapter 17 Summary . .... . . . . . . . 267


. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Appendix 1 The Elemental Doorways . 275 . . . . . . . . . . . . . . . . .

Appendix 2 The Astral Temple . . . . . . . 277 . . . . . . . . . . . . . . . .

Appendix 3 The \Viccan Mystery Script . . . . . . . 279 . . . . . . . .

Appendix 4 \Viccan Symbols . . . . . . . . . . . . . . 281 . . . . . . . . . . . .

Appendix 5 \Viccan Ritual Tools . . . . . . . . . . . 283 . . . . . . . . . . .

Appendix 6 The Eleusinian Mysteries .. . . 285 . . . . . . . . . . . . .

Bibliography . . . . . . . . 287
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Index .. . . . . . . . . . . . . 291
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

vii
ILLUSTRATIONS

Map of Old Europe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . ..... ..5 . .

Civilization Timeline . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Evolution of the Horned God .. . ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
Tore, Caduceus, and Horned Figure ............ .... ..77 . . .

The Green Man . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82


Lunar Phases and Aspects of the Goddess . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
Circle Portals .. ..... ......... ...... .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
The Magickal Caduceus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... . . . .146
Magickal Alphabet . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
The Degree Symbols . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Symbols on the Hebrew Tree of Life ...... .. . . . . . . . . . . . . 164
Ritual Tools . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
A Lasa Figure....... .. ......... . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . 182
A Lasa Hovering Over an Offering Bowl......... . . . .. . . . 184
Map of the Mystery Migrations . . . . . . . . ......... .
. . . . . . 196
Mystery Roots Timeline . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197-198
Mediterranean Roots of the Goddess Posture . . . . . . . . . . . . . 227
The Five-fold Kiss ....... . . . . ............ . . . ... .. . . . . 250
Women's Symbols ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
Tattvic Symbols ..................................,....275
The Wiccan Mystery Script .......... . . . . .... . . . . . . ·. . . . 279
Wiccan Symbols .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..281-282
. . . .

Wiccan Ritual Tools ......... . . . ...... . . . . . . . . . . . . . 283-284


PREFACE

T
he purpose of this book is to restore the Wiccan Mysteries
to their rightful place in the Community while providing
a sense of the great antiquity of the Mystery Tradition within
Wicca, the Old Religion. It is also my purpose to provide a
historical basis for the many beliefs comprising Wicca. The
vast majority of Wiccan Traditions have their foundation in
the religion of the Celts. Unfortunately, very little of what the
Celts believed and practiced can be proven historically. I
believe that this has resulted in a certain lack of credibility
concerning Wicca among many of the World Religions, and
certainly within Academia as a whole. Sadly, there are those
who label all Wiccan Traditions as speculative modern recon­
structions, revisionistic, or total fabrications (including some
Wiccans themselves).
This erroneous assessment is understandable among those
who possess little, if any, understanding of the Mystery
Tradition within the Old Religion, or the tenacity of secret soci­
eties in general. In an attempt to resolve some of these issues
creating an obstacle for a wider acceptance of Wicca, I offer
here a study of the antiquity upon which the Old Religion was
established. Over the past twenty years I have studied and com­
piled an extensive database reflecting the theories, conclusions,
and discoveries of inany of the most widely acknowledged
experts in the fields of mythology, archaeology, and European
X PREFACE

history. These include Mircea Eilade, Joseph Campell, Franz


Cumont, Marija Gimbutas, Robert Graves, Michael Grant,
Carlo Ginzberg and a host of others. Together with a study of
the Inner Mystery Teachings of Wicca, I present here the occult
legacy of pre-Christian European Paganism.
Many of the individual tenets that I have been able to con­
nect to older civilizations can, if isolated, be dismissed as coin­
cidental or perhaps even universal to humankind. However,
when compiled together it becomes apparent that there are
simply too many similarities to constitute anything other than
the direct influence of one culture on another.As I will demon­
strate in this book, this is the case concerning many of the
Celtic \Viccan beliefs. Some people will regard my research as
kicking the sacred cow, but if the reader is open-minded the evi­
dence will speak for itself. I want to make it quite clear, howev­
er, that the outside origin of any specific belief does not dimin­
ish the integrity of the religion or culture in which it later
resides.
The ancient beliefs and practices described in this book
now reside within \Vicca, and have been preserved by the Celtic
peoples. I ask that the reader remember this while considering
the many regions from which the \Viccan Mysteries migrated.
There can be a great deal of pride in knowing that Celtic cul­
ture has helped to maintain the ancient Mysteries of Europe for
us all throughout the centuries. In the final analysis it: is unim­
portant who had what first, or who said what first; it is only
important that the legacy survive.
This book has been written in a manner consistent with the
tradition of training within the Mystery Tradition. Careful
attention has been given to the progression of concepts and
teachings, in order to form the appropriate mental pathways
necessary to an understanding of the Mystery Teachings. By
following the references to other chapters as aspects are
revealed, the Mystery connections should become apparent. It
is a common theme within the Mysteries that the adventurer is
provided with a tool or magickal weapon to assist him or her in
the Quest. l believe that you will find this hook to he such a tool
PREFACE XI

as you journey upon the Path of the "Wiccan Mysteries. Read


the book at least two or three times from cover to cover, and in
doing so you will find things that will appear to have not been
there before. Use the index to follow one particular theme or
teaching, and make notes as you go along as to what themes are
covered in other chapters. In the end you should be able to use
the basic framework of this book to begin to unravel or develop
a Mystery Tradition based upon any cultural tradition you care
to practice.

READER N OT I C E

During the course o f m y research I encountered what I believed


were the earliest copyrights for the poems appearing in chapter
three. Since the reprint of this book, Doreen Valiente has provid,
ed me with information demonstrating that she is the author of
the poems that I ascribed to Lady Sheba. Not wishing to cause
extra effort and expense for Llewellyn Publications, Doreen
Valiente has graciously allowed the errors of assignment in chap,
ter three to remain unchanged, asking only that the readers be pro,
vided with this notice correctly acknowledging her authorship of
the poems in question. My thanks go to Doreen for her thought,
fulness in this matter, and I am pleased to help correct the matter
of right authorship on her behalf.
Earliest known pentagram ring, ongmating from Crotona,
Italy, circa 525 B.C.E. This drawing is taken from the book
Imagini degli Dei degli Antichi, written by V. Catari in 1647.
Catari called it the Pythagorean signet ring; it was said to have
been worn by a mystical sect of Pythagoreans in southern Italy.
The pentagram ring is a classic symbol worn by many modern
Wtccans. It is interesting to note that Gerald Gardner's New
Forest coven called themselves the Crotona Fellowship.
INTRODUCTION

P
resented within these pages are the Inner Teachings of
Wicca as a pre-Christian European Mystery Tradition.
Here the reader will encounter the essential teachings of the
Mysteries as perceived in the Old Religion of Europe. This is
not a book of New Age philosophy, nor is it a presentation of
individual adaptations within Wicca as a Religion. It is instead
a book containing the ancient foundations of Wiccan belief and
the esoteric concepts that empower Wicca as a System for spir­
itual development.
You cannot skim through this book and come away with an
understanding of its teachings. The book must be read chapter
by chapter in order to understand it in its totality. It will chal­
lenge you to expand your understanding, and perhaps at times
even to re-examine your own perceptions. This is a book about
the inner meanings of Wiccan rites, beliefs, and practices. You
will not find cute little spells here, nor will you find patchwork
rituals tossed together to create yet another Wiccan Tradition.
What you will find instead are time-proven concepts and beliefs
that have created, maintained, and carried Wiccan beliefs up
into this modern era.
Wicca has changed a great deal since the days when Gerald
Gardner first brought it to public attention in his book
Witchcraft Today (The Citadel Press, 1954). Many people have
come to Wicca from religions and teachings they could no

xiii
Another Random Scribd Document
with Unrelated Content
Toen de kapitein van de "Lyons":

"Een van de kanonnen, die de duikers vonden, hebben we geladen-


en-wel boven water gehaald! De heele boel zat onder een laag
roest; maar de laad-proppen, de kogel, zelfs het kruit, hebben we
achter-een-volgens uit den loop gehaald... Ik wil niet beweren, dat
we het kanon nog hadden kunnen afschieten, maar 't kruit was na
meer dan een eeuw behoorlijk droog gebleven!"

Er scheen geen bepaalde plek te zijn, waar de geldstukken indertijd


gezonken waren. En dit kwam volkomen uit met een mededeeling
van omstreeks 1800; want toen men in die gouddagen de vaatjes
met geldstukken trachtte op te visschen, had men dit zóó begeerig
en onhandig gedaan, dat sommige vaten lossprongen en al hun
geldswaarde weer omlaag stortte, zoodat de mun[a233]ten daar
overal verspreid liggen op den zeebodem in de buurt van het wrak.

Trouwens, wat bekommerde men zich toentertijd om zoo'n handvol


Spaansche matten?

Maar ook nu waren het geen Spaansche munten, waarnaar gezocht


werd!

Men zocht immers naar de gouden en zilveren staven!

En gebogen, over het oude perkamenten kaartje, werd nu


vastgesteld, dat de verborgen schat zich bevinden moest onder de
dikke laag vastgeroeste kogels.

"Die kogels!" piekerde de kapitein, "die hinderen me meer dan me


lief is!"

Zoo kwamen we te beraadslagen over de kogels, die daar nog


beneden lagen.

Lang en ernstig praatten zij daarover. De duikers werden telkens in


het gesprek betrokken, om inlichtingen te geven. Dan was het
opvallend, hoe precies zij wisten te rapporteeren wàt zij daar op hun
geheimzinnige, duistere tochten onder water gezien hadden.

Juist, zoo was 't immers geweest! De constabel- of ammunitie-


kamer van de "Lutine" had zich[a234] boven de schatkamer in de
piek van het schip bevonden. En als men van een bepaalde plaats
van het wrak de oude kogels omhoog bracht, kon dit dus ook niet
anders dan dezelfde plek zijn, waar de gouden en zilveren staven
nog altijd lagen.

Toen stelde de kapitein de vraag, waarop het aankwam; lakoniek


antwoordden de duikers er op.

"Die roestlaag, waarvan dus sprake is, en welke de vorige zoekers


steeds onaangeroerd lieten, hebben jullie die ooit gevonden?"

"Yes, sir."

De kapitein schoof het verweerde schetskaartje naar hen toe:

"Wijs me eens waar die roestlaag ligt?" vroeg hij.

"Ziet u deze plek?... Dààr hebben wij hoofdzakelijk gezocht."

"Dit beteekent dus, dat de roestlaag, die men tot dusver


onaangeroerd heeft gelaten, zich op de plek bevindt, waar de
overblijfselen van de vroegere schatkamer liggen."

"Dus die roestlaag?"

"Is een laag kogels en kruit en roest, die een eeuw lang als deksel
boven den verborgen schat dienst heeft gedaan!"[a235]

"Hoe groot is die laag?", vroeg de kapitein. Zijn oogen glinsterden


bij een plotseling bedenksel.

"Twaalf meter lang en tien meter breed, sir!", antwoordde de eene


duiker, de Ier, die tot dusver slechts met één oor scheen te luisteren,
maar toch, zonder zich een oogenblik te bedenken, wist te
antwoorden, hoe het er uit zag daar beneden bij het wrak, dat hij
scheen te kennen als het binnenste van zijn zak.

"En de dikte?"

"Een meter, sir!"

"Hoeveel schat je het gewicht?"

"Honderd ton, sir," schatte de andere duiker, omdat zijn makker


ditmaal even langer nadacht.

"Ik zou eerder zeggen: iets minder dan twee honderd ton, sir."

"We hebben 't!", zei kapitein Gardiner. "Ik wil er wat om


verwedden, dat de roestlaag, die op dit kaartje bij het achterschip
staat aangeduid, en die onze duikers telkens hebben betreden, de
plaats moet zijn, waar we de zilveren en gouden staven van de
'Lutine' zullen vinden."

Hij zei dit niet opgewonden; maar langs zijn[a236] hoekigen neus
boorden zijn twee lichte oogen; de sterke kin stak vooruit, alsof hij
zoo toe wilde springen op den geheimzinnigen schat.

Ik dacht: als er ooit een kerel is, die het goud van den nukkigen
zeebodem kan afhalen, dan moest hij het zijn!

"Morgenochtend vroeg, bij het eerst tij stoomt de "Lyons" er heen


— en morgen brengen we de eerste staven boven!" mompelde de
kapitein. Dit was ons wachtwoord; en zoo keerden we dien nacht
naar het dorps-hotelletje terug.

De Engelsche kapitein en z'n twee duikers stapten naar het


haventje, waar hun schip aan den steiger lag, de vuren aan, de
smook kringelend uit de pijp, dadelijk klaar om zee te kiezen.
Onze gastheer sloot zorgvuldig de deur
achter ons; vanwege zijn Spaansche
matten, denk ik. En mijn reisvriend en ik
kuier[a239]den naar ons hotelletje terug.
Hij stak zijn arm door den mijne en kwam
vertrouwelijk los.

"Mag ik je een raad geven?", zei hij


gemoedelijk. "Je hebt nu den heelen avond
hooren spreken over goud en millioenen —
over millioenen en goud! En nu verwacht je
stellig, morgen eindelijk den grooten schat
te zullen zien?"

Twijfelde hij dan zelf?

"Maar de kapitein en z'n duikers.......",


wilde ik opmerken.

"Zulke menschen zijn onbetaalbaar," antwoordde hij. "Met zijn


schip ligt hij nu al een jaar bij Terschelling en bij elk geschikt weer
stoomt hij naar buiten, naar de plek waar diep onder water het wrak
ligt. Bij èlke nieuwe poging is de kapitein overtuigd, dat hij eindelijk
zal slagen, het lang gezochte goud te vinden."

"Zoekt hij dan naar iets dat niet bestaat?"

"O! 't is mijn overtuiging, dat het goud zich nòg in het wrak van de
"Lutine" bevindt. En ik ben er even zeker van, dat den een of
anderen dag de pogingen zullen slagen. Zoodat de heele schat, die
daar op den zeebodem ligt, te voorschijn gebracht zal worden.
Maar..."[a240]

Hij brak zijn zin af. Ik vulde hem dus aan:

"Je rekent dus zelf niet vast op het resultaat van morgen?"
Hij gaf geen direct antwoord.

"We moesten nu maar gaan slapen... De kapitein is een man van


z'n woord: eer hij uitstoomt, laat hij ons halen. En het zal zijn schuld
niet zijn, als het morgen nog altijd de groote dag niet is!"

Maar slapen deed ik slecht in het primitieve Terschellingsche


slaapkamertje, waar de houten wanden kraken, als de wind maar
even over het duin zucht, en waar de sitsen gordijnen slecht sluiten
voor de vensters.

Zoo kwam 't, dat de vuurtoren, die den naam draagt van
"Brandaris", me met z'n lange statige lichtbundels, die als vier
flitsende spaken van een onzichtbaar wiel door den hoogen
donkeren nacht rondwentelen, me wakker hield, omdat zijn licht zich
telkens door dien kier boorde. Dan dacht ik aan deze lichtpijlen, in
hun onafgebroken rondzwaai langs heel den wijden horizon
cirkelend, van den avond tot den morgen, en hoe ze tel[a241]kens
ook even moesten strijken langs de verre plek op zee, naar het
westen, waar omlaag het "Lutine"-wrak lag.

's Morgens vroeg — 't grauwde nog van nanacht — werd er al aan
de deur getikt van onze slaapkamer.

'n Scheepsmaatje bracht de boodschap: "Over 'n half uur stoomt


het schip naar buiten."

Binnen 't half uur waren we aan boord.

"U hadt niet behoeven te ontbijten; we gaan eerst stevig


breakfasten, omdat we toch buiten de haven moeten wachten."

Met overleg en knippend z'n ooghoeken als een timmerman, die


waterpas moet meten, scharrelde intusschen de loods de stoomboot
het haventje uit.
't Is er wat krap, met niet veel water in de
Terschellingsche haven.

"Nog wat lieboord!" zooals de lui hier


zeggen... "Zoo!... En nou maar zwaaien met
't[a244] 't tij, en laat maar vallen je anker, tot
we ons kistje met dynamiet aan boord
hebben."

Wij zaten achter een stevig Engelsch ontbijt


in de messroom, met den kapitein en z'n
vrouw, den eersten officier en den eersten
machinist en nog een jong Engelschman in
politiek, die me werd voorgesteld als een
fotograaf van een Engelsch dagblad, die hier
aan boord vertoefde met de opdracht van zijn
blad, net zoo lang op Terschelling te blijven tot
hij de eerste goudstaaf van de "Lutine" voor
zijn blad gefotografeerd zou hebben.

Zou 't vandaag zijn?

Maar het loodsje op de brug, nadat hij z'n pruim voor een sigaartje
had verwisseld, trok zijn beweeglijke mondhoeken neer en tegen het
optimisme van den kapitein in, beweerde-ie, dat de wind te vast zat
in 't Noorden; dan had je buiten altijd veel last van water en
beweging.

Langs het duin kwamen een paar mannetjes geloopen. De één


droeg een klein kistje op den rug: dit moest zwaar zijn, want het
gewicht drukte hem voorover en hij liep met voorzichtige zware
stappen.

'n Roeibootje was al uit de davids neergelaten,[a246] roeide op het


strand toe; nu kon je door den kijker zien, hoe 't kistje zorgzaam in
de sloep werd gezet. Daarop roeide het bootje met regelmatig
riemgeplas naar ons schip.
"Dat is dertig pond, die ze achter uit 't duin zijn wezen opgraven."

"Wat?"

"Dynamiet."

De kapitein krabbelde in het kaartenhuis op de brug al weer vlug


een schets, zooals hij zich de roestlaag op het wrak voorstelde, en
hoe hij die met zes dynamietpatronen deel voor deel aan stukken,
zou laten springen.

"Wat zeg je van den wind?" vroeg ik het loodsje, dat rookte als een
schoorsteen en meteen pruimde op het lurkje van z'n sigaar.

Buiten de kust deinden de golven in rumoerige gelederen aan.

"Als de wind naar het Oosten loopt!", zei de kapitein met zijn sjeuig
optimisme, "dan kunnen meteen de duikers omlaag."

"D'r zit vuil aan de lucht," bromde het loodsje.

De duikers zaten op het voorschip hun duikerspakken in orde te


brengen.[a247]

Als hoofdlooze lijken hingen de leege


caoutchouckleeren te drogen. De
koperen helmen werden in een van de
kamertjes van het tweede dek bewaard;
daar lagen ook de trossen en
luchtbuizen, de gewichten en zware
schoenen, die ze noodig hadden voor
hun toilet. Want het is heel uitvoerig,
zooals een duiker in de kleeren wordt
gestoken. In zijn baaien ondergoed is
hij gekleed, wanneer hij zijn beenen in
de twee gummi-broekspijpen steekt, die
van onderen in den vorm van een
schoen afgesloten zijn; met moeite wringen ze hem het open
borststuk over het bovenlichaam; zijn handen moet hij inzeepen om
ze door de nauwe mouwen te doen glijden; dan wordt hem een
soort koperen harnas over borst en schouders geschroefd, en
daarover past de zware helm met twee glazen kijkgaten ter
weerszijden, en een rond voorruitje, dat tot het laatste oogenblik
wordt opengelaten.[a250]

Dan hangen ze hem nog stukken lood op borst en rug, en de zware


schoenen worden hem aangegespt; in den gordel steekt het lange
mes in de koperen schede; de trossen touw windt hij om het middel.

Zoo toegerust kan een duiker zich boven water bijna niet bewegen
door al het gewicht, dat hij moet torsen; log, moeilijk, traag, werkt
hij zich zelf over de verschansing heen, plonst voet voor voet het
trapje af, tot hij onder water verdwijnt.

Er is al een zwaar gewicht uitgeworpen met een touw er aan, en


daarlangs laat hij zich omlaag zakken, tot hij op den zeebodem is
aangekomen.

Intusschen zendt de machinale luchtpomp hem geregeld lucht toe.


En nauwlettend houdt een matroos bij de verschansing de wacht,
met de lange luchtslang en het seintouw in de hand, om op elk
teeken, dat de duiker van beneden zendt, onmiddellijk bedacht te
zijn.

Zou er straks gedoken worden?

't Weer verslechterde!

We waren nu buitengaats. De zee wipte ons schip telkens op een


golfkop omhoog, liet het[a251] schip dan weer met een plons
omlaag glijden. Overal kwamen uit het Noorden de brekende golven
aangerold; de witte koppen ravotten holder-bolder aan.
"'t Is wel geen zwaar weer," zei het loodsje, "maar windstil is toch
anders."

Toen dobberde daar midden in de wilde zee een tonnetje op-en-


neer. En iets verder danste, telkens als het deinende water viel, een
puntstok omhoog; en daar opzij danste nog een boei:

Vòòr op de plecht rammelde het anker; de stoomlier stond


dreunend te zuigeren bij het anker-vieren.

"Hier is 't!"

We dobberden boven de plek, waar het "Lutine"-wrak gezonken


lag.[a254]

Er was niets te zien. Niets scheen in deze wijde oneindigheid van


zee te zijn, teneinde eenig houvast te geven aan de verbeelding.
Alleen de boeien dansten onrustig op-en-neer. Bij elk dal, dat zich
vormde tusschen twee waterbergen, kwam de dobberende stok
boven water.

Anders was hier niets te zien.

O! hoe scheen die roerige zee nu heerlijk brutaal met ons te


spotten, en hoe veilig verborg en bewaarde ze haar schat!
Slechts één kleine plek scheen zich in den rumoerigen warrel der
golven vlak te strijken, een oppervlak van nog geen tien meter in het
vierkant, zoodat de kapitein er mijn aandacht op moest vestigen.
Daaromheen joegen de golven voor den wind uit en stootten op de
zandbank; overal wringelde hun wilde beweging door het water. Hier,
op deze plek, was de diepe kuil in het zand gezogen en daarboven
braken dus de eindelooze golven niet tot schuim.

Dit was alles...

De zee rondom verhief zich allengs tot driftiger beweging.

"Zal er gedoken worden?"[a255]

Eèn van de Engelsche duikers was door den kapitein op de brug


geroepen; die had even naar de lucht gekeken en naar het woelige
water; toen had hij van "neen" geschud.

"Haal maar op je anker!" commandeerde het loodsje. En terwijl hij


een nieuwe pruim nam, stuurde hij het schip naar de haven terug.

"Straks loopt de wind naar het Oosten," mompelde de kapitein.

"De wind zit vast", zei de ander. "En àls-ie verandert, kruipt-ie naar
't Westen."

's Avonds gierde de wind nog uit het Noorden.

Zoodat het er heel druk en knus was in het hotelletje, waar de


eerste officier van het schip en de fotograaf van het Engelsche blad
met toewijding tegen de biljartballen stootten; waar de notabelen
skat speelden; waar wij onzen troost zochten bij het klik-klak van
eindelooze spelletjes domino.
Tusschen dit verzetje door werd een algemeen gesprek gevoerd.
Dat liep altijd maar weer over den verborgen schat in zee.[a256]

"'t Zal 'n verlies zijn voor Terschelling als ze die millioenen
ophalen!"

Dadelijk 'n ander.

"Ophalen?... Geen cent zit d'r meer in dat wrak!"

En weer 'n ander:

"Ik geef d'r grif 'n voorschot op!"

Terwijl buiten 'n regenbui over de duinen striemt en over het


dorpje kletst, zwaait de onaandoenlijke "Brandaris" zijn vier verre
lichtstrepen over de zee, welks horizon hij in onmetelijken kring
rondcirkelt.

Zoo gaan we vroeg naar bed.

En daar is dan weer het krakende hout van de beschotten. En ook


is er nog de kier in het gordijn.

En ik dommel in, terwijl ik droom hoe we den volgenden dag meer


geluk zullen hebben.

Doch den volgenden dag gaat het duikerschip in het geheel niet
uit.

"Straks zal de wind wel naar het Oosten schieten", voorspelt de


kapitein.

Maar het loodsje loopt langs den wal; zijn[a257] handen diep in de
zakken van zijn stijve broekspijpen; hij kent den wind en 't water en
't tij al zoo lang.
"Da's voorloopig mis met de "Lutine"."

En den daarop-volgenden dag is de wind nog


nukkiger.

Weer 'n dag later schijnt hij te willen ruimen.


Maar dan krimpt hij hoe langer hoe meer. Tot hij
pal noord-west blaast. 'n Holle zee. En wit van
schuim raast het boven de buitengronden.

Zoo moeten we dan den eenen dag na den


anderen werkeloos wachten. Maar uit den zwarten rand van de gele
pijp van het duikerschip in de haven rafelt de rook, omdat de
machines dag en nacht stoom-op houden.

Zoodra bedaart de wind, en ligt de zee wat vlakker, of 't gaat


immers naar buiten!

Dan wringt het loodsje de boot de haven weer uit, en 't gaat weer
den Spathoek om, den Stortemelker voorbij, de buitengronden over,
tot waar de boeien dobberen boven de vreemd-stille plek in zee...
[a260]

Maar zóó lang heb ik niet gewacht.

Ik heb jullie toch vantevoren gezegd, dat mijn verhaal spannend


begon, maar nuchter eindigt?

We moesten eindelijk de terugreis wel aanvaarden. Tot verbazing


van den kapitein. Had hij al niet bijna een jaar zijn geduld geoefend?
Had hij niet telkens gewacht op het gunstige weer, en dan gevischt!
En als de wind om was, had hij dan weer niet geduldig gewacht, tot
morgen en overmorgen.

't Goud lag daar immers te wachten!


Wachtte het al niet honderd jaren?

Men had nu, dank zij het oude perkamenten kaartje, de plek
ontdekt, waar de schat verborgen lag, beneden de roestlaag, tot één
geweldigen vloer verhard.

Was er niet alle zekerheid, dat de gouden en zilveren staven


daaronder lagen?

Eèn lading dynamiet, en dit dekschild zou aan splinters slaan.

En daaronder zou dan immers de schat bloot liggen, slechts voor


het oprapen, de millioenen van de "Lutine", bestemd voor den
gelukkigen volhardenden zoeker![a261]

De kapitein liet ons gaan. Wanneer we dan niet langer konden


blijven wachten op Terschelling, zou hij ons een telegram nazenden
naar Amsterdam, zoodra hij de eerste goudstaaf zou gevonden
hebben...

Ik reisde met mijn vriend den langen weg terug, weer naar
Harlingen, per trein naar Leeuwarden, en zoo op huis aan.

Voelden wij ons als teleurgestelde schatzoekers?

Neen! Mijn reisgenoot allerminst!

Dit was niet z'n eerste tocht geweest naar Terschelling, en hij zou
er nog wel meermalen moeten heen reizen. Uit zijn brieventasch vol
documenten zou hij wellicht weer andere stukken opdiepen, geel
van ouderdom, maar telkens belangrijk, om de nieuwe verwachting,
die ze zouden wekken.

En ik?... Ik was evenmin teleurgesteld.

Ik wacht slechts op het beloofde telegram.

Maar ik wacht nog steeds.


Ik ben overtuigd, dat het komen zal.

En dan?... Dan zal ik voor jullie het slothoofdstuk schrijven over het
"Lutine"-wrak, en zooals de zee met halsstarrigheid haar schat
bewaakt heeft, doch hoe zij dien ten laatste[a262] toch heeft
moeten afstaan aan de menschen.

Dàn zal ik me kunnen voorstellen, hoe op het kleine ver-affe


Terschelling de kantige, geweldige "Brandaris" zich als een
vlammend uitroepteeken omhoog zal heffen ter eere van den schat,
die het meer dan een eeuw aan zijn kust belichtte.

Hoelang zal dit nog duren?

Hoelang nog, eer ik voor jullie het jongensboek met het volledige
verhaal van de "Lutine" mag schrijven?

[a263]
Ik stond met Hendrik op de plecht van onze zeilboot. Hendrik was
de schipper, de patentste, de meest bevaren, de wel-bespraaktste
schipper, die jullie je kunt voorstellen. Het schip dreef lui en log met
het langzame tij af. We hadden niets anders te doen, dan den wacht
houden bij het ankerspil. Slechts van tijd tot tijd moesten we de
armen uit de mouwen steken om den spilbout aan te vatten. Maar
den meesten tijd hadden we er het luieren toe te doen. De boot
dreef[a266] immers van zelf! En dan kortte Hendrik zich en mij den
tijd met z'n schippers-verhalen. Daarbij verschoof hij regelmatig z'n
tabaks-pruimpje van de linker- naar de rechterwang.

Zoo raakte hij dan, met bei' z'n armen leunend over den spilbout,
aan het babbelen. Hij begon met zijn onafscheidelijk, half
grinnekend, half ernstig stopwoordje van "Kcha! kcha!" dat hij
steeds gebruikte, als hij met een van zijn schippers-verhalen begon.

"Kcha! kcha!... Hendrik kan van alles!... daarveur is 't-ie z'n leven
lang schipper 'eweest. En zoo'n zeilbootje bouwen, dat leeren wijlui
waterschippers zoo met 't waaien mee!"

Hij ving zijn verhaal aan. Dat waren altijd van die kneuterige
verhalen, waarnaar ik telkens weer genoegelijk stond te luisteren. Ik
leunde naast hem, ook met beide handen gesteund tegen den
tweeden spilstok. En je zit daar maar wat best tot luisteren op zoo'n
bolder.

Hij begon te vertellen.

"Laat me je nou vertelle van m'n notarisbootje. Ik heb d'r net an


verdiend wat ik d'r an verdiene wou, en "dank je nog wel, Hendrik!"
zei de[a267] ouwe notaris toen ik 'm 'n hand reikte om 'm met z'n
karkas in z'n eige bootje te helpen, want eigelijk was 't bootje voor
z'n zoon, die door Onze Lieve Heer met 'n bochel was geschape."

"Wat was dat wel voor 'n scheepje?" vroeg ik; want ik stelde
hoegenaamd geen belang in een, mij onbekenden, notaris, maar wel
in het bootje, door Hendrik op stapel gezet.

"Dat was nou 'n niet te groote sloep, m'neer," begon Hendrik
peinzend, en hij scheen zich nog iets anders dan z'n schepping te
herinneren, "ik had d'r 'n mastje bijgemaakt met touwwerk en zeil,
en groen in de verf met 'n knap wit biesje langs de boorden.

'n Bootje, meneer, om alles mee te ondernemen; om mee te


roeien, want de riemen had ik er bij gemaakt; om in te visschen,
want 'n aardig kaartje met gaatjes als een zeef had 'k er midden-in
geprutst; om mee te zeilen, want de zwaardjes hingen 'm links en
rechts langs[a270] z'n ribbekes. Nee, 'n kiel had ik 'm niet 'egeven,
want de notaris wou juist 't bootje hebben, om te visschen, zonder
nou altijd met z'n bottines aan de
waterkant te staan. En vandaar de boot,
dat ziet m'neer zoo.

"Notaris!" zeit Hendrik, "je zult je bootje hebben, eer de rematiek


je langs je beenen sluipt." Meteen Hendrik aan 't prakkiseeren. Eerst
was daar de vrouw en ... 't hout. De vrouw doet altijd wat opstandig
as ik daar met zoo'n warm plannetje thuis lei. — "Wat zit je weer op
'n houtje te knabbelen, Hendrik?" oproerde ze. Maar ik zei niks
anders dan: "Hou[a273] jij d'r je gezicht nou 's buiten. Hendrik
prakkiseert hoe ie 't zal flikken." Toen hadden we drie weken
ondeugend weer in de kajuit, want ze wou weten, waartoe ik al die
planken 't vlieringtrappie opsjouwde. Maar Hendrik had 'n handbalk
over 't luik geleid, en as ze d'r van benee' 'an kwam rommelen, hield
Hendrik z'n eige sjakes."

't Schippertje glunderde bij de herinnering; hij verschoof z'n


pruimpje, en omdat de schuit nog recht op den stroom verder
treuzelde, had hij niet beter te doen dan doorpraten.

"Drie weken heb ik 'ezeid, is 't niet m'eneer? Nou dan! 't Benne d'r
nog geen zeuventien daagjes 'eweest, of ie stond al droog in de
groene verf en glimmend in de vernis as 'n penantkast in de
poelitoer. Ik sla 't luik met 'n spijker dicht, want m'n wijf lei maar te
zaniken van de rommel die Hendrik op zolder had 'emaakt. Maar ik
schuif zoo op m'n toffels naar 't "Witte Paard," en ik roep: "Kcha!
kcha! jonges, wie drinkt d'r eerst 'n glaasje bier voor de notaris z'n
cente, en steekt dan 'n handje uit om Hendrik te helpen?" Zoo krijg
ik wel 'n half dozijn van die kaajschip[a274]pers mee. — "Wat is d'r
loos, Hendrik?" vragen ze me buiten! Maar ik zeg alleenig maar:
"Hebben jullie ooit een schip op zolder 'ezien, jonges?"
— "Wat wil die nou!" stoeien ze. Tot ik ze 'n dubbele lijn in d'r
handen gaf. — "Nou strak houwe, manne, en zachtjes aan, dat jullie
me moeders schoorsteen niet mee omlaag halen." M'n wijf stond
met 'n gezicht as 'n vuile lucht an 't vlieringtrappie te sjagrijnen.
"Skiet nou op", lach ik inwendig, "as je wat zien wilt wat je
nooit[a277] 'ezien heb, wijf, steek je temet je hoofd tusschen je
kozijnblommetjes, want daar zweeft d'r 'n boot omlaag." Ik tippel
naar boven, sla 'n takel uit, wikkel 'n tros om de boot, en steek m'n
pet door 't zolderraam. "Kenne we al halen, Hendrik?" roepen m'n
mannen van benee. "Ho!" schreeuw ik kwaad terug, want ik had
vergeten de maat te nemen van 't venstergat. En m'n boot kon d'r
niet door. "'n Momentje, jonges! en hou 't lijntje maar zoolang
strak!" Want ik was toch zoo kwaad van binnen, dat m'n wijf nog
zou triomfeeren. En ik neem m'n gereedschap en ik hak zoo 't heele
venster met sponning en al an splinters, en 'n paar ouwe pannen
kieper ik net op den neus van m'n toffel, en wat spanten van 't dak
zaag ik door. 't Was maar 'n arm huur-huizie, mot u redeneere,
m'neer, en dat dak zat er toch maar zoowat bovenop 'ekleefd. Later
heb ik 't al weer eigenhandig bijgepriemd. Maar ik schreeuw: "Nou,
jonges, laat 'm zweven!" En meteen halen ze 't lijntje door de takel
en schiet me de boot de ruimte in!"

't Schippertje kletste van de pret 'n hand op z'n knie. Hij mikte 'n
langen bruinen straal over[a278] 't ankerspil en grinnikte z'n plezier
uit met z'n gekke: "Kcha! kcha!", hetgeen krek op 'n spottenden
eksterroep leek.

"En je vrouw, Hendrik!"

"Eerst wille we 't anker wat halen, m'neer", raadde Hendrik. En


onder het inplanten van den spilbout in het vierkante gat van 't
spilblok, grin[a281]nikte hij, glunderend van binnenpret: "M'n vrouw,
m'neer? Die heeft Hendrik in geen vier dagen thuis 'ezien, want we
benne 't bootje met 'n paardje wezen rije naar m'neer de notaris...
Dat vertel ik je temet. Eerst je anker vieren, m'neer. Hup! twee! ....
hup! twee!"

Het zware anker was met rinkelend geweld omlaag gedreund;


daarna hadden Hendrik en ik uit alle macht onze beide spilbouten in
het blok gestoken, om den roestigen ketting rond het blok te
winden, wijl de schuit weer op stroom was komen drijven.

Hendrik, daarna de houding aannemende van een, op zijn wapen


rustenden hellebardier, bekauwde z'n porteriekje, en vroeg waaraan
hij was toegekomen.

"Je zou dat nieuwe bootje voor den notaris immers naar 'm toe
rijden, was je aan 't vertellen?"

" Juustement, m'neer, dat nieuwe bootje, dat ik voor dat


bochelzoontje van de notaris had 'emaakt, zou ik d'r heen rijje, want
vare was te ver, en ook vanwege 't vernis, want zóó'n glimming heb
u nou nooit of nergens 'ezien als om die schuit straalde!"[a282]

Hij droogde zich het dampende voorhoofd, want Hendrik had tot
gewoonte, zich bij elke werkzaamheid van pure opgewondenheid in
het zweet te zwoegen.

"Toen de boot dan in de lucht hong, as 'n vlieger an z'n touw, krijg
ik de ingeving. M'n wijf stond d'r tramontanen te zamelen achter de
horretjes, maar ik schreeuwde omlaag naar de schippers: "Leg effe
jullie lijntje om die boom, dan ben ik zoo beneej'." En mèt stond ik
bij ze omlaag. "As ik nou 'n kar met peerd had, dan zouen jullie pas
lachen!" zei de gek. Want ze stingen al maar vroolijkheidjes te
maken naar die zweefboot, alsof die zoo van 'n karmisspul was. Eén
laat de lijn los en roept naar me: "Je zel je kar hewwe, Hendrik!"

De andere jonges goggelen naar me: "Wat let ons, of we late je lijn
skiete, en je bootje left an schilvers asse we met z'n alle niet magge
mee rije!" — "Houw jullie de lijn stijf, en al de manne magge mee in
de boot óp de kar!" zeg ik eerlijk terug; want 't waren zoowat
goeiïge hajebaje, die wel erris 'n verzetje mochte. Daar steekt m'n
vrouw d'r hoofd uit tusschen de reseda's: "Jij[a283] gaat niet mee,
Hendrik!" gilt ze. Maar meteen late de jonges de lijn door de takel
vieren, en skiet me die boot bijna twee vaam omlaag. En zij d'r
hoofd weer 'eborgen achter d'r horretjes. Rijdt me al peerd en
wagen veer; die drieste makker op de bok. En wij met z'n alle de
boot op de wagen 'epast en vast'esjord en Hendrik kommendeeren
as in 'n oorlogssloep: "An de rieme! en met Gods zegen, — drieéje!"

Zoo rijje we ons steegje uit, en koope 'n graantje in 't "Witte Hert,"
en rijje fijn de straat door, en koope 'n graantje op de hoek, waar 't
ruite-wapen uithangt, en rijje de heele stad door, en legge overal
aan, en koope overal effe 'n klein glaasje van 't een of ander, want
de notaris had 'ezeid dat-ie zelf de transport-kosten wou dragen.
Nou, we zitte daar in die boot, net asse matrozen, maar de riemen
hieuw ik weg 'eborgen, want d'r zou geen spatje aan 't spul
bederven, eer Hendrik de boot had afgeleverd. We rijje 'n lange
weg, en we rijje perjuu nog wel een eindje om ook, en as 't zoo pas
geeft, roept Hendrik naar die drieste koetsier voorop: "Hou' nou 's je
peerd in, man, want we raken buuten asem[a284] van 't roeien!" En
daar sting dan altijd wel, as Hendrik liet strijken, 'n gelegenheid voor
'n dorstig varensman."
Hendrik's glimmende kop was nu een en al gegrinnik van
herinneringspret; den spilbout had hij laten zakken, achter zich, en
langzaam daarmee bewegende, wees hij: "Zoo stond Hendrik
achter[a287] in de boot, as 'n stuurman an z'n roer, en die manne
op de roeibankjes, en dat alles boven op de kar; op 't nokkie zat de
koetsier, met 'n merakelschebrom in. Maar we kwamen d'r. En 't was
nog knap vroeg, met nog geen streepie licht an 't duuster. Toen
kommedeert Hendrik: "Vast, manne! nou 'ezwegen, of jullie verbeurt
je handgeld!" En stil as nonnetjes rijdt me de kar de tuin van de
notaris binnen, net voor de slaapkamer van de jongeheer met z'n
bult, want voor die was 't presentje bestemd. Zoo benne we daar
zitten blijven, tot 't boven wat begon te klare; de rieme buiten
boord, 't zeiltje 'eheschen, 't fokkie voor an de mast, en allemaal
zwijgen as moffe uit 't beeldespul.
Wordt eerst de notaris wakker,
wrijft zich zijn oogen uit, zet zich z'n
fok op, en schuift me van
verbouwereerdheid 't raam open...
"Wat is dàt nou!" — "Je bootje,
m'neer de no[a290]taris!" salueer ik
en al m'n manne make groot-saluut,
as de jongeneer van Hendriks stem
wakker wor' en in z'n slaaphempie
voor de ramen komt dansen. "M'n
komplement!" zeit de notaris, "'t
lijkent me 'n knap stuk werk, maar
hoe prakkiseer je 't, Hendrik, om
zonder water te raken die boot hier
'n m'n tuin te rijje?" — "We rijjen 'm ook nog voor je te water,
notaris, maar eerst wou ik je op je nuchtere maag laten genieten
van de vernis!" En ik schreeuw naar m'n koetsier, die te slaapknikken
zit: "Vor-uit, drieste, naar de waterkant; en jullie zette me de boot te
water, zonder dat d'r 'n krasje an mankeert!"... Die notaris, wat 'n
man van ervaring was, neemt Hendrik ampart en zeit tegen me: "Die
mannen die je 'eholpen hebben, Hendrik, late die 'n glazie bier gaan
drinken op je gezondheid en op mijn rekening." — "Dat hebbe ze al
'edaan, m'neer de notaris," tik ik an m'n petrand; "we bennen zoo al
'n dag an 't manevreeren met uwé's bootje, en 't kan nog knap 'n
dag extra worre eer we weer bij moeder thuis legge, want zoolang
as ik nou al vaar, en toch ben ik al als klein kind op 'n skuit 'eboren,
heb ik nog nooit of[a291] ooit 'n schip over de weg zien rije. Of wat
jij, m'neer de notaris?"

Hier moest Hendrik weer den ketting vieren, want ons drijvend
schip was dwarsstroom gegleden, en juist moest het met
wetenschap om een der uitstekende strekdammen geloodst worden.

Waarvan Hendrik zich met rusteloos gepruim en met vele pareltjes


op z'n rooden kop verdienstelijk kweet. Slechts had hij nog den tijd,
me het eind van z'n verhaal aan te kondigen:
"Met lachen waren we begonnen, maar met huilen benne we
geëindigd. As ik je dat straks vertel, m'neer, moet je naar Hendrik
luisteren. Maar zou je nou niet eerst dat ankertje voor me willen
tillen, want met je tweeën werk je as met m'ziek, zooas de
kapelmeester blieft te zeggen. En uit die eigenste boot van Hendrik
is dat bocheltje van de notaris nog geen week daarna komme te
verdrinke!... Haal toch door je spil, m'neer, hup twee! ... hup twee!"

't Was avond geworden; onze schuit lag stil op de rivier, en stevig
voor anker, — waarvoor Hendrik trouwelijk gezorgd had. De
ankerketting stond strak. Met geluidlooze sidderingen wrong[a292]
zich het immer stroomende water langs de schakels, zoog de
boorden van het schip langs, teekende grillige figuren over de rivier.
We keken ernaar, zwijgend uitrustend na ons eindeloos gestoei met
de rivier, die onze drijvende schuit maar geen oogenblik met rust
had willen laten. Later raakte Hendrik toch weer aan den praat, —
hetgeen hij niet kon en wou laten, noch onder het werk aan roer of
spilblok; noch onder het poozend kringetjes-spuwen bij avond-
stemming genieten op de rappe rivier.

"Je liet je verhaal liggen, Hendrik, nadat je dat bootje had


afgeleverd aan den notaris."

"'t Is niet eens 'n verhààl!" piekerde nu Hendrik, na den arbeid


rustig gezeten, en ook voor het eerst dien dag de handen in zijn
diepe schippers-broek-zakken gedompeld. "As 't nou nog 'n verhaal
'eweest was! Maar de warentigheid is nooit lang zoo aardig niet.
Nou, luister dan 's zelf, m'neer, hoe 't met Hendrik z'n bootje 'egaan
is."

"Met de schippers-kameraden an den rol gebleven? tot je met de


kous op den kop bij moeder-de-vrouw weer thuis kwam?"[a293]

"Kcha! kcha! is dat nou 'n verhaal, om zoolang daarna nog na te


vertellen?" dee Hendrik. Er klonk iets van minachting bij mijn
waardeering van z'n schippers-bedrijf uit zijn woorden. "Dàt kome
wel meer veur! Zaturdaags poets je dat wel weer in 't reine, asse de
vrouwtjes 'n handvol met blanke daalders in d'r boezelaar ziene
leggen. Zoo benne ze allemaal, m'neer, mot je nog van Hendrik
leere?"

Het schippertje bleef peinzend voor zich uit staren. Toen in-eens
kwam het slot van zijn schippersverhaal over de eigen-gemaakte
boot.

"Zoo is 't d'r toen verder mee gegaan, m'neer," haastte hij zich
blijkbaar. "Ik lag nog geen week thuis, of d'r was al 'n pampier-
schrijven van de notaris; de schoolmeester heeft 't me net zoo veur
'elezen, en of Hendrik de volgende week zoo vrindelijk wou wezen,
om bij m'neer de notaris te komme, want dat dan die jong z'n
jaardag vierde, met z'n ronde ruggetje, en dat die kwajonge as
eenig verlangen 'n zeilpartijtje begeerde. Nou, die notaris was me
ook geen schippersvak 'ewend, dat had ik van wel vroeger 'emerkt;
die 'ebruikte z'n bootje alleenig maar tot visschers[a294]werk. Maar
Hendrik had 'm toch 'n bootje 'ebouwd, dat juustement rank 'enog
op 't water lei', om zonder al te veel jan-klaasen 'n aardig gangetje
te zeilen.
"Daar begeef ik me niet an!" zeit me die notaris, "ieder z'n werk, ik
de aktes, en Hendrik de takelage." — "Je kan 't bestelle zooas je
maar wil, notaris," zeit de gek, en ik wijs dat bocheltje 't plaatsje
vooran, waar die[a297] geen goed of kwaad kon uithalen. Maar wij
zijn nog niet buuten, of dat jong wor' ongedurig, en temet mot
Hendrik op z'n zeilwerk lette, want daar kwam 'n windslag van wat
ben je me. "Ga je nou zitte, jongeneer!" Mot m'neer hooren, net as
Hendrik 't nademaal nog altoos in z'n ooren hoort roepen: "'n Bult
drijft, Hendrik!" En zoo is die over boord 'eslagen, en as Hendrik 'm
wil grijpe is die al heelemaal weg, zoo snel as Hendrik nog nooit of
ooit 'n wolk voor de zon heeft zien verskiete. Ik smak m'n roer om;
ik zeil de plek over. Drie keer, vier keer. Zijn 't er honderd keeren
'eweest? Weet Hendrik ook niet meer. Maar toen Hendrik thuis kwam
met 't bootje, was 't voorplaasie leeg. — "Je bocheltje is verzope,
notaris," zeit Hendrik. En meer niet, want ik heef' nog nooit zoo'n
prop in m'n spraak 'ehad."
Hendrik zweeg, vervaarlijk kauwend op z'n tabakspruim. Ik zweeg
mee. Wat viel er te spreken? Toen spoog Hendrik recht naar een van
die malle speelsche water-kolkjes ter weerszij van den ankerketting,
en beëindigde aldus z'n verhaal:[a298]

"Die notaris was 'n ijzelijk man, m'neer. Ik heb 'm later niet weer
'ezien. Hendrik wou 'm niet meer zien. — "Neem nou je
gereedskap," zeit ie, "en hak me die boot an zulke gruzelementjes,
dat geen mensch zal zien, dat 't ooit 'n skuit kan zijn 'eweest."

Ik probeer nog wat te zeggen, van de zonde en van de jammer,


omdat 't toch 'n goed stuk werk was wat ik 'm geleverd had as boot.
Maar ie was ijzelijk van stilte. — "Neem nou je gereedskap,
Hendrik,"[a301] zeit ie, "en geen spaan of splinter wat an m'n
scheepje herinnert!..." En zoo gong 't dan met dat bootje, meneer."
Later bedacht Hendrik onrustig, dat hij 't verhaal toch niet volledig
verteld had:

"Heel 'n week heeft Hendrik d'r an gewerkt, om 't ding ongedaan te
maken. Je breekt 'n skuit wel eerder af, dan dat je 'm opbouwt. Maar
om 'n gaaf scheepje tot splinters te vernielen kost ook z'n tijd. "Niks
meer van over, Hendrik?" vraagt die stille man. — "Niks, notaris!" —
"Hoeveel ben ik je schuldig, Hendrik?" vraagt die notaris. — "Niks!"
zeit Hendrik, en ik keek 'm van terzij an, om 'm goed te laten weten,
dat ie met die larie geen tweede keer bij mijn aan boord most
komme. — "Je mist 'n week loon, Hendrik," probeert die waarachtig
nog. — "En jij mist méér dan een week, notaris," schreeuw ik. Want
ik kon die ijzelijke man niet langer daar zoo zien staan kijken naar 't
stapeltje brandhout, dat er van 't bootje over was.

"Hendrik is toen maar weg 'eloope. Weet je wat ik onder m'n arm
hieuw, m'neer? 'n Splinter van 't voorpleggie, waar die jong op
'ezeten had, met[a302] z'n bultje tegen de mast 'eleund. As de
notaris 't 'ezien had, was die nog in staat 'eweest, 't me af te nemen.
Zoo nam ik 't mee naar huis. "Laat maar," zeit Hendrik tegen de
vrouw, toen ze me vroeg wat ik haar mee bracht van m'n zeiltocht.
Had die me nog maar uit 'elachen om dat leste spaandertje van
Hendrik's eigen-geprutste boot."

Bij dezelfde uitgevers verscheen:


AVIATOR
DOOR

JAN FEITH

PRIJS IN PRACHTBAND f 2.50.

Dit werk is ongetwijfeld een der meest boeiende en spannende


boeken, welke van dezen, zoo bekenden schrijver zijn
verschenen.

Op treffende wijze, geeft hij hierin een romantisch beeld, van


het spannende, emotievolle bestaan der vlieghelden.

Bij elken Boekhandelaar verkrijgbaar.

Transcriber's notes
Welcome to our website – the ideal destination for book lovers and
knowledge seekers. With a mission to inspire endlessly, we offer a
vast collection of books, ranging from classic literary works to
specialized publications, self-development books, and children's
literature. Each book is a new journey of discovery, expanding
knowledge and enriching the soul of the reade

Our website is not just a platform for buying books, but a bridge
connecting readers to the timeless values of culture and wisdom. With
an elegant, user-friendly interface and an intelligent search system,
we are committed to providing a quick and convenient shopping
experience. Additionally, our special promotions and home delivery
services ensure that you save time and fully enjoy the joy of reading.

Let us accompany you on the journey of exploring knowledge and


personal growth!

ebookname.com

You might also like